Κοινωνία συνενοχής

Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα διακατέχεται από μια έντονη συγκρουσιακή κουλτούρα με αποκορύφωση σχεδόν πάντα τη πολιτική ζωή του τόπου ακόμα κι όταν πρόκειται για εθνικά ζητήματα. Αυτή η νοοτροπία, σε συνδυασμό με τη κρίση της πολιτικής τα τελευταία χρόνια, είναι παράγοντες που επηρεάζουν τα ίδια τα κόμματα και το κομματικό σύστημα. Ο πολιτικός διάλογος είναι ξύλινος, προβλέψιμος, απαίδευτος και φυσικά άγονος.
Με αυτά και με τα άλλα, φθάσαμε να διανύουμε τη μεταβατική εποχή της παγκοσμιοποίησης αλλά και ενός νέου ψυχρού πολέμου στον γεωπολιτικό χάρτη με πολιτικό προσωπικό που-πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- δείχνει αδυναμία διατύπωσης πολιτικής και εθνικής στρατηγικής. Ποιος, όμως, είναι ο ρόλος των κομμάτων μέσα σε αυτό το πολιτικό σκηνικό; Μπορούν, δηλαδή, τα κόμματα να αρθρώσουν συγκροτημένα προτάσεις για τις ανάγκες της κοινωνίας προς το δημόσιο χώρο και να διαμορφώσουν δημόσιες πολιτικές που να υπερβαίνουν την υπάρχουσα κομματικοκρατική δημοκρατία; Μπορούν να απορρίψουν τις δομικές δυσλειτουργίες του κομματικού τους συστήματος και να αφουγκραστούν με ειλικρίνεια το κοινό συμφέρον; Έχουν τη δυνατότητα να κάνουν άρση της ίδιας της ιστορικής τους διαδρομής και ν’ ανακτήσουν τη πολιτική με νόημα, προτάσεις και όραμα για το παρόν και για το μέλλον; Όταν τα παραπάνω ερωτήματα δεν απασχολούν καν τα μέλη ενός κόμματος τότε αυτό κινδυνεύει να απολέσει ακόμα και τη ιστορική του βάση. Τα παραδείγματα των σοσιαλιστών του Κράξι και, κατ’ αναλογία, όλα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια τόσο με τον «μπερλουσκονισμό» όσο και με τα εθνικιστικά κινήματα του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Πολωνίας, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και στο δικό μας πολιτειακό σύστημα.
Γι’ αυτό και το κομματικό σύστημα στην Ελλάδα πρέπει να αλλάξει! Η εσωκομματική διαδικασία επιλογής και ανάδειξης στελεχών των προηγούμενων γενιών κατ’ επανάληψη σε ρόλους που δεν μπορούν ν’ ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες έχει μπλοκάρει τη διαδικασία αναπαραγωγής υγιούς πολιτικού λόγου με ανταπόκριση στη κοινωνία. Και, φυσικά, το ζήτημα δεν είναι ηλικιακό αλλά αφορά γενικότερα στον αποκλεισμό καινούργιων ανθρώπων που θέλουν να ασχοληθούν με τη πολιτική. Ανθρώπων που είναι δημιουργικοί, έχουν γνώσεις και ικανότητες, διακατέχονται από διάθεση προσφοράς, είναι εργατικοί και πετυχημένοι στη δουλειά τους αλλά…αποκλείονται από τις γνωστές κομματικές συνομοταξίες τόσο σε επίπεδο εσωκομματικό όσο και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Όσο, αυτού του τύπου το ανθρώπινο δυναμικό μπλοκάρεται, τόσο η κοινωνία αδυνατεί να ανακτήσει τα κίνητρα διαφυγής από το πολιτικό αδιέξοδο. Σε αυτό την πρώτη ευθύνη την έχουν οι κομματικές ηγεσίες που δεν βλέπουν ή δεν θέλουν να δουν τις δομικές δυσλειτουργίες του συστήματος αφήνοντας ταυτοχρόνως το «θυμό» των πολιτών να μεγαλώνει και τον «κυνισμό» των ιθυνόντων (από όποιο κόμμα κι αν προέρχονται) να θεριεύει.
Οι επικείμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, δεν πρόκειται να λύσουν το πραγματικό πρόβλημα. Απλά γιατί αυτό δεν λύνεται με βερμπαλιστικές κορώνες εκλογικών δοκιμασιών αλλά με πολιτική βούληση για την αλλαγή μέσα στην ίδια τη κοινωνία και με τη συμμετοχή της. Αντίθετα όσο ευκολότερα κατακτηθεί η 'κορυφή' τόσο οι κοινωνικές συναινέσεις θα είναι συγκυριακές κι άκαρπες. Τα σχέδια για τη διέξοδο απο τη κρίση θα είναι πρόσκαιρα και θα συκλίνουν με τα συμφέροντα των επιμέρους ομάδων και ιδιαίτερα των επιχειρηματιών και του τραπεζικού συστήματος. Η κοινωνία της συνενοχής θα συνεχίζει να ανέχεται τις κομπίνες και τις λαμογιές των πάνω φθάνει να συμμετέχει κι εκείνη να έχει ένα μικρό μερίδιο στη παρανομία ξεχνώντας την ελληνική τραγωδία που αργά ή γρήγορα υποδεικνύει στον ήρωα οτι κι ο ίδιος εμπλέκεται μέσα στις ίδιες του τις παγίδες....

Αλλωστε, όπως θα έλεγε και η Χ.Αρεντ "αυτό που είναι ενοχλητικό στις μοντέρνες θεωρίες δεν είναι ότι σφάλλουν, αλλά ότι μπορεί ν΄ αποδειχθούν αληθινές".