Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

Είναι νωρίς... αλλά όχι και τόσο αργά!

Η εκλογή Σαμαρά ήταν αναμενόμενη. Και τώρα είναι πολύ νωρίς για να μαντέψει ή να κρίνει κάποιος. Είναι νωρίς....αλλά όχι και τόσο αργά!

Η ΝΔ έχει, ήδη, διανύσει μια σημαντική πορεία τόσο ως αξιωματική αντιπολίτευση όσο και ως κυβέρνηση. Τόσο ως 'καραμανλικό' κόμμα και όχι τόσο ως 'μητσοτακικό'.... Φάνηκε αυτό, εξάλλου. Ομως, πρώτη φορά θα διανύσει μια πορεία, μετά την μεταπολίτευση, χωρίς κάποιον απο τα παλιά ιδρυτικά της μέλη ή τους διαδόχους του. Κάτι είναι και αυτό. Οπως και να το κάνει κανείς, οι άνθρωποι δεν προσήλθαν τόσο μαζικά στην κάλπη έτσι για βόλτα....
Μια ακόμα καινοτομία αυτής της εκλογής είναι οτι ο κ.Σαμαράς είχε αποχωρήσει...και είχε σιωπήσει. Για αρκετά χρόνια ...11-12 αν δεν κάνω λάθος. Και ω! του θαύματος επέστρεψε και σε μέσα σε σύντομο διάστημα έγινε αρχηγός του κόμματος. Χωρίς φθορά αφού δεν ήταν μαζί με τους 'καπεταναίους' για πολύ, χωρίς κόστος αφού δεν 'εμπλεξε΄με τους Βατοπεδινούς...χωρίς μηχανισμό στημένο, τουλάχιστον απο τον ίδιο...δεν προλάβαινε. Εξάλλου υπήρχε έτοιμος. Το κόμμα ήταν και παραμένει μόνο 'καραμανλικό΄κι αυτό φάνηκε γιατί δεν χάθηκε ουσιαστικά καμία πολύτιμη ψήφος απο εκείνους που, χωρίς να ψηφίσουν με παλιά λογική (μηχανισμούς κ.λ.π.) ψήφισαν με προτίμηση...διατυπωμένη και εμπεριστατωμένη απο γεννησιμιού της Νέας Δημοκρατίας.

Να δείτε που ο αποχωρών Πρόεδρος, Κωνσταντίνος ο νεώτερος, δεν θα χαθεί.
Να δείτε που ο επερχόμενος Πρόεδρος, μπορεί και να εκπλήξει ή να χαθεί...
Να δείτε που το τέλος της μεταπολίτυευσης έχει επέλθει και το βιώνουμε αλλά δεν το έχουμε καταλάβει ακόμα....και να δείτε που σύντομα θα αρχίσουν και πάλι οι δημοσκοπήσεις και τα γκάλοπ και δεν συμμαζεύεται...
Να δείτε που τα κόμματα προσφέρονται ακόμα για έρευνα...ειδικά στη μεταβατική τους φάση...

Κατά τα άλλα η Ελλάδα χρωστάει...και δεν προβλέπεται να ξεχρεώνει σύντομα. Παρά την απαξίωση της Πολιτικής και των πολιτικών οι Ελληνες ψηφίζουν ακόμα και, μάλιστα, προσέρχονται μαζικά όταν πρόκειται για αρχηγό, αλλά όχι τόσο για Ευρωεκλογές...Τι να πεί κανείς; Πάντα μια ελαφρά σχιζοφρένεια την είχαμε σε αυτή τη χώρα.. Ακόμα δεν έχουμε αποφασίσει αν ανήκουμε στη Δύση ή την Ανατολή. Ισως γι' αυτό και απο τις Βρυξέλλες λένε να μας κόψουν τον 13ο μισθό μπάς και καταλάβουμε...οτι όσο βλέπουμε τα πράγματα προσωπικά κι όχι συλλογικά τόσο θα κάνουμε λάθος επιλογή στα πρόσωπα που μας κυβερνάνε.

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2009

Για πέστε μας, λοιπόν....

Η χώρα είναι καταχρεωμένη. Δεν χρειάζεται να πανικοβληθούμε αλλά νομίζω οτι όλοι λίγο-πολύ το γνωρίζουμε. Και δεν το γνωρίζουμε επειδή το λένε τα δελτία ειδήσεων ούτε γιατί το ομολογούν οι ειδήμονες. Το γνωρίζουμε γιατί ξέρουμε τι χρωστά και τι πέρνει ο καθένας για να αποπληρώσει. Και το αυτό γνωρίζουμε και για τον γείτονα κι ας μην κάνουμε και παρέα. Κάποιοι το αποδίδουν στην Κρίση. Μάλιστα. Σωστό κι αυτό. Κάποιοι το αποδίδουν στην προηγούμενη κυβέρνηση. Κάποιοι ενδεχομένως να το αποδώσουν μετά απο καιρό και σε αυτή τη κυβέρνηση.....

Αυτό που αναρωτιέμαι είναι γιατί σε αυτή τη χώρα ποτέ δεν αποδόθηκαν οι ένοιχοι στην δικαιοσύνη. Αν κάποιοι, τέλος πάντων, δεν ήξεραν απο ευθύνες αλλά ήθελαν να έχουν θέσεις και να πληρώνονται γι' αυτό ΓΙΑΤΙ δεν αποδίδονται στην δικαιοσύνη και στην κοινωνία τα ονόματά τους για να ξέρουμε τους ενόχους αυτής της κατάστασης. Θα μου πείτε, ίσως: Τι σημασία έχει τώρα πιά...ΕΧΕΙ!!! και ΕΧΕΙ γιατί αυτά τα πρόσωπα μέσα στην ανευθυνότητά τους δεν έχουν καταλάβει ΤΙ ζημιά έχουν προκαλέσει στη χώρα με την αδιαφορία τους, την αμέλειά τους, την κακοδιαχείρισή τους. Αντίθετα θεωρούν τον εαυτό τους μάλλον αδικημένο γιατί κάθησε βουλευτής ή υπουργός κατά τι λιγότερο απο όσο του έπρεπε στον κόσμο ετούτο. Δηλαδή, ενδεχομένως και μια ολόκληρη ζωή!

Κάποιοι κάνουμε εύκολη την υπόθεση που λέγεται Πολιτική Ευθύνη σε κάποιους και πολύ απλά είμαστε συνυπεύθυνοι για τις αυθαιρεσίες της διοίκησής τους σε βαθμό ενθάρρυνσης να συνεχίζουν να βάζουν υποψηφιότητα, να θεωρούν τον εαυτό τους ικανό να διαχειριστεί, να κάνουν λάθος και να μην το παραδέχονται....Και τελικά αν η νέα κυβέρνηση θέλει απο κάπου να αρχίσει, πέρα απο την ανοικτή διαβούλευση, πέρα απο τη κοινοποίηση μέσω διαδικτύου των αποφάσεών της, πέρα απο τις καλές προθέσεις για ανοικτές γενικότερα διαδικασίες, πρέπει να διδάξει οτι αυτοί που κυβερνούν έχουν ευθύνη να απολογούνται για τα λάθη τους. Να μάθουμε, λοιπόν, ΠΟΙΟΙ, ΠΟΣΟ και ΓΙΑΤΙ έβλαψαν αυτή τη χώρα με τις αποφάσεις τους. Να σπάσουν αυγά, αγαπητέ Πρωθυπουργέ, με αυτούς που συμπολιτεύσατε...δηλαδή, όσους ο λαός ήδη καταδίκασε με την ψήφο του. Γιατί δεν μας λέτε τι ακριβώς έγινε; Αν το γνωρίζετε εσείς πρέπει να το γνωρίζουμε κι εμείς. Επιτέλους σε αυτή τη χώρα κάποιοι θα πρέπει να ξέρουν οτι η Δημοκρατία ξεκινά με ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟ!

Στην αντίθετη περίπτωση απλά το έργο θα συνεχιστεί χωρίς δίδαγμα και για τους επόμενους. Τόσο απλά!!!

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009

Συνεχίζεται...


ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κίττυ Ξενάκη απο τα Νέα, 18.11.2009

Ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος συνεχίζει την περιοδεία του στην Ασία, μία κρίση δεκαετιών σε μια άλλη περιοχή του πλανήτη απειλεί να βγει ξανά εκτός ελέγχου.

Απογοητευμένοι με τον Ομπάμα, οι Παλαιστίνιοι διερευνούν λύσεις απελπισίας και οι αναλυτές προειδοποιούν πως η απελπισία μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε νέο ξέσπασμα βίας στη Μέση Ανατολή.

Τις τελευταίες ημέρες, η παλαιστινιακή πλευρά μοιάζει να παίζει εναλλάξ το χαρτί της μονομερούς διακήρυξης παλαιστινιακού κράτους στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, με την Ανατολική Ιερουσαλήμ για πρωτεύουσα, και το χαρτί της λύσης ενός ενιαίου διεθνικού κράτους στο οποίο αναπόφευκτα, δεδομένου του μεγαλύτερου ποσοστού γεννήσεων μεταξύ των Αράβων, οι Εβραίοι θα καταστούν σύντομα μειοψηφία.

Την Κυριακή, Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι δήλωσαν πως σκοπεύουν να στραφούν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ προκειμένου να εξασφαλίσουν διεθνή υποστήριξη για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Η δήλωση αυτή έγινε δεκτή με απειλές από το Ισραήλ, προειδοποιήσεις από Αμερικανούς γερουσιαστές πως οι ΗΠΑ θα ασκήσουν βέτο και αμήχανη συμπάθεια από την Ε.Ε.: «Μακάρι να ήμασταν σε θέση να αναγνωρίσουμε ένα παλαιστινιακό κράτος, πρώτα όμως πρέπει να υπάρξει ένα παλαιστινιακό κράτος. Νομίζω λοιπόν πως όλα αυτά είναι λίγο πρόωρα» δήλωσε χθες ο υπουργός Εξωτερικών της προεδρεύουσας Σουηδίας Καρλ Μπιλτ.

«Με τις εποικιστικές τους δραστηριότητες, οι Ισραηλινοί δεν αφήνουν άλλο περιθώριο πέραν της λύσης του ενός κράτους», επανέλαβε χθες ο επικεφαλής διαπραγματευτής των Παλαιστινίων Σαέμπ Ερεκάτ, την ώρα η επιτροπή σχεδιασμού της Ιερουσαλήμ κατέθετε σχέδιο για την ανέγερση 900 νέων οικιστικών μονάδων πλάι σε μια ήδη υπάρχουσα εβραϊκή συνοικία στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Το ευαίσθητο ζήτημα των εβραϊκών οικισμών, η άρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να δεχθεί κάτι περισσότερο από έναν μερικό περιορισμό της επέκτασής τους στη Δυτική Όχθη, αλλά κυρίως η αλλαγή στάσης της Ουάσιγκτον, που αξιώνει πλέον την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων χωρίς προϋποθέσεις, έχουν οδηγήσει το Μεσανατολικό σε νέο αδιέξοδο και έχουν βάλει την Παλαιστινιακή Αρχή σε μια διαδικασία άσκησης πίεσης με κάθε τρόπο. «Είτε θα υπάρξει επανάληψη των διαπραγματεύσεων, κάτι που προϋποθέτει αμερικανική πρωτοβουλία», προειδοποιεί ο Τζορτζ Τζιάκαμαν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Μπιρζεΐτ κοντά στη Ραμάλα, «ή θα υπάρξει πολιτικό κενό, που είναι επικίνδυνο διότι το πιθανότερο είναι ότι θα καλυφθεί κάποια στιγμή από τη βία».

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009

Η τέχνη της Πολιτικής

άρθρο Ν. Κοτζιά, συγγραφέα και Καθηγητή Τμ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Ορος επιτυχίας στην πολιτική είναι η Πολιτική

1. Η πολιτική είναι τέχνη και επιστήμη. Πρέπει να στηρίζεται σε ένα σχέδιο και σε ένα πρόγραμμα υλοποίησης του. Το πρόγραμμα δεν είναι δόγμα. Χρειάζεται να είναι ευέλικτο, ικανό να προσαρμόζεται με ρεαλισμό στις υπάρχουσες συνθήκες, χωρίς, όμως, να υποκλίνεται σε αυτές και χωρίς να χάνει το όραμα από τα μάτιά του. Αυτό που ασφαλώς δεν μπορεί να είναι η πολιτική, είναι μια απλή «τεχνική» ή ένα παρακολούθημα δημοσκοπήσεων (λέγε με Καραμανλή).

2. Πολιτική είναι η πράξη που επηρεάζει τα αποτελέσματα των επιλογών της, παράγοντας το ορθό και όχι το αρεστό. Η πολιτική δεν ανάγεται σε επικοινωνία και πολύ λιγότερο σε μικροπολιτική. Αυτό ας το σκεφτούν καλά εκείνοι που επιδιώκουν να διαβάλουν τους γύροω τους. Διότι με αυτό τον τρόπο μπορεί να νομίζουν ότι λύνουν τα προσωπικά προβλήματά τους, αλλά σίγουρα δεν λύνουν τα ζητήματα της χώρας και της κοινωνίας.

3. Η πολιτική απαιτεί ένα ειδικό σετ εργαλείων και μεθόδων. Αυτά τα αντλεί από τις διδαχές της επιστήμης της πολιτικής, από την πείρα τρίτων χωρών καθώς και από την ίδια την ιστορία. Αν μάλιστα, η πολιτική ως επιστήμη δεθεί με την τέχνη (και όπως είπαμε όχι με την τεχνική), τότε σημαίνει ότι διαθέτει και τα κατάλληλα ένστικτα και την απαιτούμενη διαίσθηση. Αυτά τα προσόντα δεν τα διαθέτουν, επί παραδείγματι, ακόμα και καλοί τεχνοκράτες και ασφαλώς δεν τα κατέχουν εκείνοι που είναι οι επαρχιώτες (με τη μεταφορική έννοια) της μεγάλης πολιτικής. Η πολιτική πρέπει να έχει συνοχή και να μην σπάει σε επιμέρους μέτρα, διαδικασίες ή σε λεγόμενα χάπενινγκ. Η ΝΔ κυβέρνησε χωρίς συνοχή, αποσπασματικά και προς όφελος των λίγων. Η σημερινή κυβέρνηση δείχνει τη διάθεση να κυβερνήσει με γνώμονα και τις ανάγκες των πολλών, ιδιαίτερα των κατατρεγμένων και αυτό είναι καλό, αρκεί να μην μείνει σε ημίμετρα. Ακόμα, όμως, δεν έχει αποκτήσει στην πολιτική της την απαιτούμενη συνοχή, ορίζοντα και ρυθμό.

4. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η πολιτική υποφέρει από σειρά ασυμμετριών. Αυτές οφείλονται κύρια στην εμφάνιση νέων παικτών στην πολιτική σκηνή, την ικανότητα της τεχνολογίας να διαχέεται μέσα στον χρόνο με επιταχυνόμενους ρυθμούς καθώς και στην δυνατότητα των αγορών να παγκοσμιοποιούνται και να υποσκάπτουν το εθνικό κράτος και τις δημοκρατικά οργανωμένες κοινωνίες. Για να μπορέσει να ανταπεξέλθει η (δημοκρατική) πολιτική σε αυτές τις πιέσεις θα πρέπει να καταβάλει μεγάλες προσπάθειες. Να δώσει τη μάχη ως ένας στρατός σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Εκείνοι που είναι μικροί για τέτοια καθήκοντα θα πρέπει να περιοριστούν. Και σίγουρα μικροί έναντι των σημερινών δυσκολιών είναι όσοι ασχολούνται με «διαρροές πληροφοριών» (και τους γνωρίζει η πιάτσα, ουδέν κρυπτώ υπό τον ήλιο) όταν η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση παρατεταμένης και πολυεπίπεδης κρίσης. Στην πολιτική, οι άνθρωποι οφείλουν να μετρούν τον εαυτό τους με το πρόβλημα και όχι με το πόσο νομίζουν ότι είναι το μπόι του παραδίπλα.

5. Σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, η πολιτική οφείλει να βρει μεθόδους διαχείρισης που θα είναι τόσο δημοκρατικοί, όσο και χρονικά έγκαιροι. Η κυβέρνηση Κ.Καραμανλή δεν έκανε ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Η σημερινή τείνει να χάσει τον χρονικό ορίζοντα και να ανάγει διαδικασίες σε αυτοσκοπό και όχι σε υπηρέτη της πολιτικής. Οφείλει να επιταχύνει.

6. Σε μια εποχή κρίσης, η πολιτική πρέπει να είναι σε θέση μάχης. Να διατάσσει με επάρκεια και έγκαιρα το σύνολο των δυνάμεών της. Δεν μπορεί να λειτουργεί με παρέες, ούτε με προκαταλήψεις. Οφείλει να αποκτά αυτοπεποίθηση σε κάθε επιτυχία της, και η σημερινή κυβέρνηση έχει αρκετές για το μικρό χρονικό διάστημα που κυβερνά. Οφείλει, όμως, και να διακρίνει όσο το δυνατό πιο γρήγορα τα λάθη και να τα διορθώνει αποφασιστικά, χωρίς να ντρέπεται. Η έγκαιρη διάγνωση των προβλημάτων απαιτεί ανθρώπους με θάρρος γνώμης, με εσωτερικές αντιστάσεις και με την διάθεση -αυτό που ονομάζεται στην κεντρική Ευρώπη σε κάθε περίοδο μεγάλων μεταρρυθμίσεων και αλλαγών ως «το κουράγιο του πολίτη»- να λέει την αλήθεια. Διότι η αλήθεια είναι στην πολιτική παραγωγική δύναμη.

7. Σε μια εποχή κρίσης της χώρας και υποχώρησης των θέσεών της, που είναι, ταυτόχρονα, εποχή μεγάλων αλλαγών, η Ελλάδα δεν μπορεί να πορεύεται με τις συνταγές προηγούμενων περιόδων. Από το παρελθόν οφείλει και πρέπει κανείς να διδάσκεται. Δεν πρέπει, όμως, να εγκλωβίζεται σε αυτό. Σήμερα που αλλάζει ο κόσμος απαιτείται μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική η οποία, επί παραδείγματι, δεν θα υποτάσσεται στα όρια που θέτουν εκείνοι που δεν έχουν διάθεση να τα κρατήσουν. Ανάλογα, οι καταστάσεις σήμερα διαφέρουν από εκείνη της δεκαετίας του ενενήντα όταν «φτιάχτηκε» το Ελσίνκι. Οι ΗΠΑ δεν είναι πια ο μοναδικός «άρχοντας» του πλανήτη και η Τουρκία συμμετέχει στους G20 γεγονός που τις δίνει λόγο σε ένα επίπεδο «ανώτερο» και της ίδιας της ΕΕ στην οποία θέλει να ενταχθεί. Πρόκειται για αλλαγές που όποιος δεν τις λάβει υπόψη του θα τις πληρώσει ακριβά, όπως δείχνω στο νέο μου βιβλίο που κυκλοφορεί το Πάσχα του 2010. Όποιος δεν τις πάρει υπόψη του και προσπαθήσει να επαναλάβει πετυχημένες συνταγές από το παρελθόν θα μετατραπεί σε αυτό που εδώ και χρόνια ονομάζω ως «φυλακισμένος της ιστορίας».

8. Σε μια εποχή κρίσης και πολλών αδιεξόδων για τη χώρα, η Πολιτική οφείλει να είναι τολμηρή και όχι συντηρητική. Να διαθέτει υπομονή, δεν έχει ανάγκη να αποδείξει τίποτα όταν δεν είναι ακόμα έτοιμη, οφείλει, όμως, να ετοιμάζεται ώστε να δείξει τις ικανές επιλογές της έγκυρα και πειστικά. Χρειάζεται σχέδιο το οποίο θα δίνει συνοχή και συνέχεια στις επιμέρους πολιτικές, αλλά, ταυτόχρονα, θα εξασφαλίζει τις απαραίτητες συμμαχίες για την υλοποίησή της. Είναι αστείο να νομίζει κανείς ότι αυτές οι συμμαχίες θα φτιαχτούν μέσα από επικοινωνιακά τρυκ του τύπου «ο τάδε συνομιλεί ή βλέπει τον δείνα». Κάτι τέτοιο δείχνει αντιλήψεις που δεν έχουν καταλάβει πώς φτιάχνονται συμμαχίες και πώς διασφαλίζονται συνεργασίες. Μάλιστα, αν αυτός ο «τάδα» διακατέχεται από προκαταλήψεις απέναντι σε αυτούς με τους οποίους οφείλει να συνομιλήσει, ή έστω παριστάνει ότι συνομιλεί, τότε είναι σίγουρο ότι θα επιλέξει λάθος συνομιλητή, για λάθος θέμα και λάθος στιγμή. Θα αποδειχτεί, ότι σε αυτή την περίπτωση, ο σκοπός του είναι η «εικόνα της επικοινωνίας» και όχι η ουσία της πολιτικής.

9. Σε περίοδο κρίσης χρειάζεται στην ομάδα που δρα στο κέντρο της πολιτικής διαβούλευσης και της λήψης δεσμευτικών αποφάσεων να υπάρχει αλληλεγγύη και εμπιστοσύνη. Όποιος νομίζει ότι μπορεί να παρακάμψει μια τέτοια αναγκαιότητα, θα δυστυχήσει υποχρεωνόμενος να γνωρίσει πολλούς Βρούτους. Η πολιτική, γνωρίζουμε, στηρίζεται σε σχέσεις εμπιστοσύνης. Όποιος πουλά θα πουληθεί, έστω και αν τα πρόσωπα που τον υφίστανται διαφέρουν από εκείνα από τα οποία θα υποστεί ότι θα υποστεί.

Η πολιτική είναι ένα πολύ σοβαρό πράγμα για να το αφήνει κανείς σε ερασιτέχνες και ανθρώπους μωρών φιλοδοξιών που δεν μπορούν να ενδιαφέρουν την κοινωνία. Απαιτεί πρόσωπα που οι φιλοδοξίες τους δεν αρχίζουν και τελειώνουν στον εαυτούλη τους, αλλά στο πώς θα υπηρετήσουν την κοινωνία, την πατρίδα. Που υποτάσσουν το είναι τους σε αυτή την απαίτηση. Διαφορετικά ας πάνε σπίτι τους, ιδιαίτερα σε μια τόσο δύσκολη περίοδο. Και δεν μπορεί παρά να ανησυχεί κανείς να βλέπει όλους αυτούς που λοιδορούσαν σε βάρος συγκεκριμένων πολιτικών και πολιτικών επιλογών να παριστάνουν σήμερα τους «Ηρακλείς» του στέμματος και να εξαρτάται η εικόνα της πολιτικής από τον σε πιο βαθμό οι χθεσινοι υβριστές είναι οι σημερινοί αυλοκόλακες.

10. Η πολιτική απαιτεί από τους πολιτικούς να διασφαλίζουν την αυτονομία τους, ακόμα και την ψυχική, έναντι επιμέρους συμφερόντων. Να επιθυμούν να κάνουν μεγάλα και σπουδαία και όχι να αποκτούν σπουδαίες δημόσιες θέσεις για το θεαθήναι. Να νιώθουν ότι ανήκουν σε μια ομάδα που σκοπό έχει να καλυτερεύσει τη ζωή των πολιτών. Να εξασφαλίσει την αναβάθμιση της χώρας και να επιτρέψει στους πολίτες να συμμετάσχουν στην πολιτική με χαμόγελα φωτεινά. Να νιώσουν ότι αξίζει τον κόπο να ζει κανείς για υποθέσεις που ξεπερνούν τα νεοφιλελεύθερης υφής «εγώ». Ώστε να αποκτήσουν ως φιλοσοφία τους την φιλοσοφία της ιστορικής αισιοδοξίας και να αντικρίζουν τα πιο δύσκολα προβλήματα με ελπίδα.



Το άρθρο δημοσιεύεται στην ΑΞΙΑ του Σαββάτου, 14.11.2009

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009

Καθρέφτες


...και βέβαια η δυναμική είσοδος Σαμαρά είναι σαν έτοιμη απο καιρό.

Ακόμα κι εγώ την είχα προβλέψει.... και φυσικά αυτό θα έχει αντίκτυπο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό. Η ιστορία συνηθίζει να εκδικείται αυτούς που δεν βλέπουν πέρα της μύτης τους. Τα πράγματα είναι πάντα δυναμικά και αυτό που έχει αξία στην Πολιτική είναι να μπορείς να προβλέπεις έγκαιρα ακόμα και τις ανατροπές. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θυμίζει τη σημερινή κυβέρνηση πριν απο 2 χρόνια ακριβώς. Με τη μόνη διαφορά οτι ο απερχόμενος Πρόεδρός της ΝΔ αφήνει πίσω του μια ανομολόγητη ακόμα αλήθεια απο τους επίδοξους συνεχιστές του: οτι πέρα απο τη παγκόσμια κρίση ευθύνεται κι ο ίδιος για όλα όσα έχουν συμβεί στην οικονομία της χώρας. Είναι εντυπωσιακό αλλά μόνο ένα δεξιό κόμμα...ίσως και ένα ακραίο αριστερό ΔΕΝ ΜΙΛΑ για τα αίτια της ήττας, δεν κάνει κριτική στα λάθη του, δεν δίνει την ευκαιρία σχηματισμού πολιτικού λόγου εντός του. Γιατί πέρα απο τα πρόσωπα αυτό που πρέπει να αναδεικνυεται πάντα μέσα απο τις περιόδους κρίσεις είναι νέες μορφές διαβούλευσης και λογοδοσίας. Αλλωστε τα πρόσωπα είναι φορείς απόψεων και πολιτικών επιλογών.

Η πολιτική της διεκπεραίωσης σε στύλ πρωτοκόλλου φυσικά είναι μια χρόνια ασθένεια του πολιτικού συστήματος και η κατ' αποκοπήν αλήθεια μια ακόμα τακτική του τα τελευταία ...δεν θυμάμαι, αλλά, πολλά χρόνια. Η επικοινωνία του φαίνεσθαι αλλά όχι του είναι, επίσης, είναι μια άλλη τακτική που δεσμεύει αντι να απελευθερώνει, που καθυστερεί αντί να ανατρέπει, που καθηλώνει αντί να τρέχει για την αυριανή ημέρα.

Με αυτές τις συνθήκες ίσως τελικά αυτοί που δικαιώνονται να είναι οι ψιθυριστές. Απλά γιατί αυτοί κουβεντιάζουν ό,τι οι υπόλοιποι θάβουν. Κι αυτό που θάβεται επιμελώς στην ΝΔ είναι η ανικανότητα του πρώην Προέδρου της και η αποτυχία των περισσότερων στελεχών της να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, στο ύψος της γενναιοδωρίας ενός λαού που ξέρει να δίνει ευκαιρίες αλλά φυσικά και να παίρνει!

Τα χαρακτηριστικά της ήττας της ΝΔ δεν είναι τυχαία. Είναι σημάδια των καιρών και ως τέτοια ΠΡΕΠΕΙ να τα λαμβάνουμε υπόψη για το μέλλον. Γιατί ο ενασχολούμενος με τη Πολιτική, αυτό που λέμε πολιτικό όν, είναι τελικά αυτός που βλέπει μπροστά. Και το μπροστά εμπεριέχει πράξη και σκληρή δουλειά -όχι στα κόμματα- αλλά στην κοινωνία.

Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2009

Απο την Ελλη στην Κωνσταντίνα...



Παρακολούθησα την τελευταία συνέντευξη της Ελλης Παππα στον Μανώλη Κοττάκη (ΕΤ1).
Μια γλυκειά, θαρραλέα κι ασυμβίβαστη γυναίκα της αριστεράς που με τον τρόπο της είπε όλα όσα σκεφτόμαστε αλλά δεν τα εννοούμε για να τα κάνουμε πράξεις. Η διαφορά είναι οτι εκείνη τα εννοούσε.

Δεν ξέρω αν την ευνόησε η εποχή της, οι αγώνες της αριστεράς, η προσωπικότητά της, η οικογένεια, η γνωριμία με τον Μπακογιάννη, η φυλακή, ο θάνατος, η Ζωή εν τέλει....αλλά αναρωτιέμαι τι θα ήταν το σημαντικό σήμερα που θα μπορούσε να εμπνεύσει μια τόσο ίδια ή παράλληλη έστω, διαδρομή. Βλέπω τόσους συμβιβασμούς και τόση μικρότητα γύρω που είχε δίκιο η κα Ελλη....το χρήμα μόνο έχει σημασία! Τόσο απλά.

Ακόμα και αυτή η διαστρέβλωση των συλλογικοτήτων, του παραγοντισμού, της αμετροέπειας, αυτό το μπέρδεμα του ηθικού με το νόμιμο, του συνηθισμένου με το τίποτα καλλιεργείται εξαιτίας του χρήματος. Γιατί δεν είναι απλά να καταφέρει κάποιος/α να πρωταγωνιστήσει. Πίσω απο αυτό είναι σαφές οτι περιμένει το χρήμα...Εξού και η βιομηχανία που αναπαράγει με τόση ευκολία top mondel και ex factor...

Τι έχουν χάσει οι άνθρωποι; Το κυριότερο. Το πιο ανθρώπινο! Να ζούν μαζί! Εχουν ξεχάσει πώς είναι να ζείς μαζί και σπρώχνονται....

Απο την Ελλη στην Κωνσταντίνα φαίνεται να μεσολαβεί
ένας αιώνας...κι όμως οι εξαιρέσεις σαν την
Κούνεβα
φαίνεται ακόμα ότι μπορούν να εμπνέουν, να κατανοούν και να θυσιάζουν για τις ιδέες τους και την έγνοια τους για τον διπλανό ακόμα και τη ζωή τους. Αυτό που έστειλε την Ελλη φυλακή τότε, έχει αφήσει μισότυφλη την Κωνσταντίνα σήμερα. Εκείνο που την έκανε τότε να αψηφήσει τον φόβο είναι εκείνο που κάνει την Κωνσταντίνα να αψηφά τον φόβο σήμερα. Είναι αυτό που έλεγε η Ελλη:
Αυτό το να ζούν οι άνθρωποι μαζί ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΟΥ!

Η Κωνσταντίνα Κούνεβα μιλάει αύριο το βράδ, 23:15 στους "άλλους πρωταγωνιστές" του Σ. Θεοδωράκη στο MEGA

Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2009

Η χρήση των αντιθέτων και ο μεγάλος Δάσκαλος Λεβί- Στρος

Tο πρωί της περασμένης Δευτέρας η Γαλλία έχασε έναν από τους σπουδαιότερους διανοουμένους της και ο κόσμος τον κορυφαίο ανθρωπολόγο του. Ο Κλοντ Λεβί-Στρος, θεμελιωτής του στρουκτουραλισμού, πέθανε στο Παρίσι πλήρης ημερών, στα 100 του χρόνια.

Για τον Κλοντ Λεβί-Στρος πρωτάκουσα την περίοδο της δικτατορίας από τον αείμνηστο Γιώργο Μουρέλο , καθηγητή Φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ο οποίος υπήρξε προσωπικός του φίλος. Αργότερα είχαμε την τύχη να διαβάσουμε στα ελληνικά το magnum opus του Λεβί-Στρος «Η άγρια σκέψη», μεταφρασμένο θαυμάσια από τη μαθήτριά του Αλκη Κυριακίδου Νέστορος, η οποία πέθανε πρόωρα χτυπημένη από την επάρατο.

Ο Λεβί-Στρος ανήκε στις προσωπικότητες που μόνο θαυμασμό προκαλούν. Οι οφειλές των νεότερων γάλλων διανοουμένων αλλά και των συγχρόνων του είναι τεράστιες και αποτελούν θέμα έρευνας που θα συνεχίζεται για πολλά χρόνια. Ο Φουκό, λόγου χάρη, προϋποθέτει τον Λεβί-Στρος, όπως άλλωστε και ο Ντεριντά . Μόνον ο Σαρτρ, ο οποίος δεν ανεχόταν κανέναν ο οποίος αμφισβητούσε με το έργο και την παρουσία του τον μύθο του, συγκρούστηκε ανοικτά με τον Λεβί-Στρος. Σήμερα ο Σαρτρ δεν επηρεάζει πλέον σχεδόν κανέναν, όχι όμως και ο Λεβί-Στρος, ο μαρξισμός του οποίου δένεται αράγιστα με τον στρουκτουραλισμό και τη χρήση γλωσσικών προτύπων για την ερμηνεία των μύθων, την ανάλυση των αντιθέτων και τη σχέση των πολιτισμικών προτύπων με τη ζωή στις πρωτόγονες κοινωνίες. Ουδείς πριν από αυτόν θα μπορούσε έστω και να διανοηθεί ότι υπάρχει οργανική σχέση ανάμεσα στο παραμύθι της Σταχτοπούτας και στους μύθους των Ινδιάνων της Αμερικής.

Περισσότερες από τρεις δεκαετίες πέρασε ο Λεβί-Στρος μελετώντας από κοντά τη ζωή και τη συμπεριφορά των φυλών του Αμαζονίου και των Ινδιάνων της Αμερικής προκειμένου να διατυπώσει τις απόψεις του για τον πολιτισμό και τις νοητικές λειτουργίες και να τις συνδέσει με τα ζητήματα της Ιστορίας και των κοινωνικών αλλαγών.

O Λεβί-Στρος δεν ήταν όμως μόνο σπουδαίος επιστήμονας αλλά και εξαίρετος αφηγητής. Αλλωστε στο ευρύτερο κοινό έγινε γνωστός με το βιβλίο του «Θλιβεροί Τροπικοί», ένα θαυμάσιο οδοιπορικό στον χώρο και στον χρόνο, όπου κατέγραφε τις εμπειρίες των ετών που πέρασε αυτοεξόριστος, τις σκέψεις του για τη ζωή, τον κόσμο και την τέχνη καθώς και τον τρόπο με τον οποίον προσέγγιζε και ανέλυε τη ζωή των φυλών στον Αμαζόνιο.

Η ανάλυση των σταθερών δομών του μύθου, που εκφράζεται με πλήθος παραλλαγών, υπήρξε η μεγάλη επανάσταση στην κοινωνική ανθρωπολογία.

Η αριστοτεχνική χρήση των αντιθέτων στην ανθρωπολογία ήταν επίσης κάτι νέο. Η καθιέρωση, για παράδειγμα, της ιδέας των μητρικών δομών από τον Τσόμσκι (η δυνατότητα, δηλαδή, να χρησιμοποιεί κανείς σωστά τη μητρική του γλώσσα χωρίς να ανακαλεί τον κανόνα) οφείλει πολλά στον ΛεβίΣτρος. Δεν είναι ακόμη τυχαίο ότι ο ήρεμος πεσιμισμός του δεν τον επηρέασε στις προσπάθειές του να θεμελιωθεί η κοινωνική ανθρωπολογία ως επιστήμη, αρχικώς στη Γαλλία και στη συνέχεια στον υπόλοιπο κόσμο.

Ούτε το ότι ενέπνευσε τους υπερρεαλιστές, αφού θεωρούσε ότι το ανθρώπινο γένος δεν είχε κανένα δικαίωμα να απολαμβάνει μια ιδιαίτερη θέση στον κόσμο, υποστηρίζοντας πως, κατακερματίζοντας μέσα στους αιώνες τόσες δομές, θα έφθανε στο σημείο να τις καταστήσει ανίκανες να συγκροτήσουν ένα οργανικό σύνολο και ως εκ τούτου το γένος αυτό είναι προορισμένο να αυτοκαταστραφεί.

Θ υμούμαι τώρα τι μου είχε πει ο Νικόλαος Κάλας στη Νέα Υόρκη απαντώντας στην απορία μου γιατί θεωρούσε τον Λεβί-Στρος σημαντικότερο από μια πρώτης γραμμής αμερικανίδα ανθρωπολόγο, τη Μάργκαρετ Μιντ , στην οποία επιπλέον ο Κάλας όφειλε πολλά: «Δεν υπάρχει θέμα σύγκρισης. Η Μιντ ήταν σπουδαία γυναίκα, αλλά ο Στρος έφτιαξε ένα σύστημα αρραγές. Ηταν ο πρώτος που συνέδεσε την ανθρωπολογία με την τέχνη, δημιουργώντας μια νέα μυθολογία για τον 20ό αιώνα».

Σημάδεψε την κουλτούρα του 20ού αιώνα

Ο Κλοντ Λεβί-Στρος γεννήθηκε στις Βρυξέλλες το 1908. Σπούδασε νομικά και φιλοσοφία στη Σορβόννη, εργάστηκε για ένα διάστημα στη μέση εκπαίδευση και το 1935 ταξίδεψε στη Βραζιλία, όπου έζησε ως το 1939 διεξάγοντας τις πρώτες εθνογραφικές έρευνές του. Το 1939, με το ξέσπασμα του Β Δ Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψε στη Γαλλία για να πάρει μέρος στον πόλεμο αλλά μετά την παράδοσή της στους Γερμανούς ο εβραίος Λεβί-Στρος εκπατρίστηκε και, όπως πολλοί άλλοι γάλλοι διανοούμενοι, κατέληξε στη Νέα Υόρκη. Εκεί συνδέθηκε με τον γλωσσολόγο Γιάκομπσον, εκείνος όμως που επέδρασε στη σκέψη του ήταν ένας άλλος σημαντικός ανθρωπολόγος, ο Φραντς Μπόας. Στο Παρίσι ο Στρος επέστρεψε το 1948, χρονιά κατά την οποία έλαβε και το διδακτορικό του από τη Σορβόννη. Το ακαδημαϊκό και συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο. Οταν, το 1971, η Γαλλική Ακαδημία τον εξέλεγε μέλος της, δεν έπραττε παρά το αυτονόητο. Να επιβραβεύσει, δηλαδή, ένα έργο που σημάδεψε την εποχή του, τη σκέψη των συγχρόνων του, την επιστημονική έρευνα και την κουλτούρα στο σύνολό της.

άρθρο απο το ΒΗΜΑ, 4.11.2009 ΤΟΥ Α.ΒΙΣΤΩΝΙΤΗ