Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2007

Σταχυολογώντας τον Γκαίτε...



Αποχαιρετώντας και το 2007 (μόλις μια μέρα πριν από τη νέα αρχή) ανέτρεξα για μια ακόμη φορά σε αγαπημένες θεματολογίες, όπως οι Στοχασμοί του Γκαίτε. Σταχυολόγησα κάποιους από αυτούς και σας τους γράφω έτσι για να κοντοσταθείτε, να προσπεράσετε, να χαμογελάσετε ή να συμφωνήσετε μαζί τους πατώντας στη μύτη στ' αχνάρια του 2008...

Για την εκλεκτή συναναστροφή έχουν πει ότι σ’ αυτήν η συζήτηση διδάσκει, η σιωπή μορφώνει.

Λυπάμαι τους ανθρώπους που τονίζουν συνεχώς τον εφήμερο χαρακτήρα των πραγμάτων και εξαντλούνται στη θεώρηση της γήινης μηδαμινότητας. Αλλά ακριβώς γι’ αυτό ζούμε, για να κάνουμε το εφήμερο αιώνιο. Αυτό μπορεί να κατορθωθεί μόνο αν ξέρει κανείς να τα εκτιμά και τα δύο.

Όταν αντιστρατεύεται κανείς κάτι σημαντικό είναι σαν να χτυπάει αναμμένα κάρβουνα: αυτά σκορπίζονται εδώ κι εκεί πυροδοτώντας πράγματα που διαφορετικά θα είχαν μείνει ανέπαφα.

Όταν ξέρεις να εκτιμάς μια καλή συμβουλή είναι σαν να πρόκειται για κάτι δικό σου.

Επιφανής ή άσημος- αυτό είναι εντελώς αδιάφορο-, το ανθρώπινο φορτίο το κουβαλάς πάντα.

Το πιο φοβερό είναι όταν άνθρωποι ρηχοί κι ανίκανοι σμίγουν με φαντασιοκόπους.

Οι μεγαλύτερες δυσκολίες υπάρχουν εκεί που δεν τις ψάχνουμε

Υπάρχουν άνθρωποι που χτυπούν με το σφυρί εδώ κι εκεί στον τοίχο και πιστεύουν πώς πετυχαίνουν κάθε φορά το καρφί.

Όταν ένας έξυπνος άνθρωπος κάνει μια ανοησία αυτή δεν είναι ασήμαντη
.

Γνήσιος σκοταδισμός δεν είναι να εμποδίζεις να απλωθεί το αληθινό, το ξεκάθαρο, το χρήσιμο αλλά το να θέτεις σε κυκλοφορία το κίβδηλο

Αφηρημένες έννοιες μαζί με μεγάλη έπαρση καταλήγουν πάντοτε σε μεγάλη συμφορά

Πώς θα μπορούσε κανείς να εμφανίζεται σπουδαίος στην ειδικότητά του αν δεν δίδασκε και κάτι άχρηστο!

Και η πιο μικρή τρίχα ρίχνει τη σκιά της.

Όταν η συμπάθεια σβήνει, σβήνει και η μνήμη



Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2007

Γιορτάζουμε....με συνοπτικές διαδικασίες


Τελικά σε αυτή τη χώρα και με αυτή τη κυβέρνηση οι συνοπτικές διαδικασίες λειτουργούν τάχιστα. Έτσι ο ελληνικός λαός δεν προλαβαίνει να μάθει ποιος τελικά είναι ο ‘θύτης’ και ποιο το ‘θύμα’. Τι σημαίνει Κράτος Δικαίου και πώς λειτουργούν οι δημοκρατικοί θεσμοί; Ποιοι και με ποιό τρόπο δεν σέβονται το τεκμήριο αθωότητας και τις αρχές της δίκαιης δίκης, δημιουργώντας εντυπώσεις που γίνονται βεβαιότητες στην κοινή γνώμη χωρίς αποδείξεις; Πώς εφαρμόζεται η δικονομία από τη δικαστική εξουσία, ποια είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα και πότε και γιατί ένας άνθρωπος οδηγείται στη φυλακή; Γιατί άλλοι απαλλάσσονται χωρίς ποτέ να εξετασθούν οι εις βάρος τους κατηγορίες και με ποιο τρόπο αιτιολογούνται καθυστερήσεις, απαλλαγές, διευκολύνσεις σε όσους έχουν και κατέχουν; Παραδείγματα πολλά: Από τη πρόσφατη περίπτωση της συμβασιούχου που ήθελε μόνιμη εργασία απο τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού μέχρι τη ζαρντινιέρα, τον Κύπριο φοιτητή και την εξ απαλών ονύχων ‘καταδικαστική’ απόφαση για τους ένοχους αστυνομικούς. Τα πρόσωπα δεν έχουν σημασία, ακριβώς γιατί κανείς δεν τους δίνει σημασία.

Την ίδια ώρα ο Προϋπολογισμός αποφασίζει για το πόσο ακόμα φτωχότεροι θα γίνουμε την επόμενη χρονιά…..Ο Υπουργός, αρμόδιος για το ασφαλιστικό, παραιτείται εν μέσω αυθαιρεσιών και αναψυκτηρίων, η νέα Υπουργός έρχεται για να ξανα-συζητήσει προειλημμένες αποφάσεις κάτω από άλλη μέθοδο, ένα 13χρονο παιδί μαχαιρώνεται από τον ‘σύντροφο’ της μητέρας του, 5 παιδιά μένουν στον δρόμο, η Αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων οδηγείται σε παράλυση, οι εργαζόμενοι αρχίζουν να είναι «δανεικοί» (2% στην Ελλάδα), η πορνογραφία οργιάζει στο διαδίκτυο κ.α. που γράφουν στις ειδήσεις. Εύκολο ομολογουμένως να τα βρείς. Ζούμε στην εποχή της ταχύτητας και της τεχνολογίας, μην το ξεχνάς! Την ίδια ώρα, στο άλλο κανάλι ………………….η Ελλάδα βλέπει Λαζόπουλο.

Η Μπούτο δολοφονείται και το Πακιστάν βρίσκεται στα πρόθυρα εμφυλίου.

Ο Σαρκοζί ξεναγεί την Κάρλα στα ανάκτορα του Λούξορ

Οι Δήμοι ανταγωνίζονται στα δενδράκια, τα καρουσέλ, τα jingle-bells, τις φάτνες, τους χριστουγεννιάτικους ύμνους, τα πόνι, τους αγιο-βασίληδες. Ένα άρωμα από cucci, Armani, Christian Dior σκεπάζει για μια ακόμα φορά τις ‘άγιες μέρες’ του καπιταλισμού έτσι για να ξεχνιόμαστε και να πιστεύουμε ότι ίσως, μπορεί, ποιος ξέρει κάποτε να γεφυρώσουμε τα χάσματα….Η φλυαρία του δυτικού πολιτισμού κάνει πράγματι καλό μοντάζ…ναι και μασάζ θα έλεγα, τόσο που μας κόβεται η μιλιά!!!


Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2007

Απλά...

Φοβάμαι ότι τελικά υπάρχει περίπτωση η ΝΔ να συνεχίσει να κυβερνά ακόμα και μετά τη παραίτηση, απόσυρση, αποχή όλου του Υπουργικού Συμβουλίου.
Πώς να εξηγήσει κανείς ότι σε όλη τη διάρκεια της θητείας της κι ενώ καταγράφονται σκάνδαλα, διαφθορά, ανικανότητα διαχείρισης, σφάλματα, καθυστερήσεις, ξεπουλήματα, ακόμα και απώλειες ζωής συνανθρώπων μας, όπως έγινε με τις πυρκαγιές, εκείνη είναι ακόμα κυβέρνηση και προηγείται και στις δημοσκοπήσεις.
Ποιος από τους πολίτες μπορεί να πει ότι είδε ‘άσπρη μέρα’ με τη ΝΔ, ποιος μπορεί να πει ότι σε κάτι έχει ωφεληθεί, ότι επιτέλους λύθηκε κάποιο πρόβλημά του, ξεχρέωσε, ξεκουράστηκε, προχώρησε η ζωή του ….Ποιος μπορεί να πει ότι οι μέρες που ζούμε, εμείς οι περισσότεροι Έλληνες Πολίτες, έγιναν σε κάτι καλύτερες;

Κι όμως, ακόμα ο θυμός για το ΠΑΣΟΚ είναι περισσότερος από εκείνον για τη ΝΔ. Ακόμα αυτή η δυσανασχέτηση σε πρόσωπα δεν αφήνει τον Έλληνα Πολίτη να μας εμπιστευτεί. Αναρωτιέμαι τι φταίει και τίποτα από τη φθορά δεν εισπράττουμε ως αξιωματική αντιπολίτευση. Τι δεν κάνουμε καλά; Φταίει ο αρχηγός; Τα πρόσωπα; Η ταυτότητα του κινήματος; Ο πολιτικός μας λόγος στην Βουλή; Στην TV; Η ανικανότητα και η αλαζονεία των στελεχών μας; Τι φταίει, τέλος πάντων;

Λοιπόν, στα πολλά χρόνια που κυβερνήσαμε αλλάξαμε. Είμαστε άλλοι. Και είναι άλλοι –όχι οι ‘πρωτοκλασσάτοι’ μας- αλλά είμαστε άλλοι κι εμείς-τα μεσαία στελέχη. Αυτοί που αναμειγνύονται περισσότερο με τον κόσμο, αυτοί που είναι ο ‘μεσαίος άνθρωπος’ μέσα στην κοινωνία, αυτοί βλάπτουν περισσότερο. Οι περισσότεροι έχουν περάσει από κάποιες θέσεις, οι περισσότεροι συνεργάστηκαν με εκείνους που κατείχαν θέσεις και η πλειοψηφία έχει καρφωμένη στο μυαλό της ‘μια θέση’. Μια θέση για τους ίδιους ή για τα παιδιά τους. Μια διαδοχή. Γι’ αυτό και όλη η συζήτηση, ακόμα και στα blogs, περιστρέφεται πολλές φορές στα πρόσωπα που είναι και σ’ εκείνα που δεν είναι. Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν ότι αυτή η ανησυχία είναι απλά η ανθρώπινη φιλοδοξία. Όχι δεν είναι ανθρώπινη φιλοδοξία γιατί ο επιθετικός προσδιορισμός «ανθρώπινη» εμπεριέχει και την έννοια της σκέψης για τον συνάνθρωπο. Δεν είναι εγωϊστική στάση το ανθρώπινο. Αντίθετα είναι συλλογική αυτοσυνειδησία, είναι Κοινός Νούς που σκέφτεται πέρα από το ατομικό.
Κι έτσι η φθορά συνεχίζεται αυθωρεί μέσα στην κοινωνία. Από τους ίδιους που δεν αλλάζουν συμπεριφορά, από αυτούς που δεν θέλουν καμία συνέχεια πλην της δικής τους, της οικογένειάς τους ή της ομάδας τους. Αυτά βλέπει η κοινωνία και μας απορρίπτει. Είναι τόσο κοντά στον κόσμο όλα αυτά. Δίπλα μας, δίπλα σας, δίπλα τους. Στους χώρους δουλειάς, στη γειτονιά, στο καφενείο, στη Τ.Α., στην εκπαίδευση, στο διαδίκτυο, στις επιτροπές, στα συμβούλια, στα αμφιθέατρα, στο δρόμο…παντού. Πώς να ξεχάσει ο κόσμος; Τον αφήνουμε;

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2007

Το Κοινό που δεν μιλάει...

Έχετε παρατηρήσει ότι μετά το τέλος ομιλιών-διαλέξεων σε εκδηλώσεις ποικίλου περιεχομένου ο ομιλητής συνηθίζει ν’ απευθύνεται στο κοινό αναζητώντας ερωτήσεις; Το κοινό, τις περισσότερες φορές, δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμα και, όταν κάποιοι σηκώνουν το χέρι, τυχαίνει να είναι τα ίδια πρόσωπα που συνήθως έχουν ερωτήσεις ή κάποιοι που θέλουν για προσωπικούς λόγους να τοποθετηθούν και όχι να ρωτήσουν. Με απασχολεί αυτή η στάση του Κοινού και, ιδιαίτερα, όταν το ακροατήριο αποτελείται από νέους. Γιατί δεν μιλάνε οι νέοι; Δεν έχουν ερωτήματα; Συμφωνούν σε όλα; Έχουν άλλες απόψεις τελικά ή μήπως δεν θέλουν να τις δηλώσουν και, κυρίως, να τις υπερασπιστούν; Άραγε στα χρόνια της εκπαίδευσής τους έμαθαν ν’ αναπτύσσουν κριτικά τη σκέψη τους έτσι ώστε να έχουν άποψη για θέματα που, αν μη τι άλλο, θα τους απασχολήσουν αργότερα στη ζωή τους; Μήπως κάποιοι άλλοι τους λύνουν τις απορίες πριν καν οι ίδιοι τις εκφράσουν; Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα με απασχολούν κάθε φορά που βρίσκομαι σ’ ένα ακροατήριο που δεν μιλάει, δεν έχει ερωτήματα, δεν έχει ίσως κι απαντήσεις. Η σιωπή από την άλλη μεριά, πολλές φορές, εμπεριέχει κι ένα βαθμό κριτικής σκέψης. Είναι αλήθεια αυτό. Όταν η επανάληψη των ίδιων και ίδιων πραγμάτων, άλλοτε από τα παράθυρα της τηλεόρασης κι άλλοτε από τους ίδιους -αέναους εκφραστές της πολιτικής-τα πρόσωπα- είναι δεδομένη και δεν ξεφεύγει ούτε κατά εκαταστόν, στην καλύτερη των περιπτώσεων, το κοινό αποχωρεί από την αίθουσα. Γιατί να ρισκάρει; Γιατί να διαφοροποιηθεί; Επιλέγει ν’ αδιαφορήσει και ν’ αποδεχτεί σχεδόν αβασάνιστα ότι: «τίποτα δεν αλλάζει» και ότι: «όλοι λένε ψέματα» ξεχνώντας ότι αυτό επιστρέφει αργά ή γρήγορα στην καθημερινότητά του.
Πώς ήταν παλιότερα, σκέφτομαι….Μιλούσαμε περισσότερο. Αυτό είναι αλήθεια. Μιλούσαμε γιατί πιστεύαμε ότι μας ακούγανε ή γιατί έπρεπε να τους αναγκάσουμε να μας ακούσουν. Είχαμε να πούμε πολλά και σημαντικά. Σήμερα το ρίσκο για να εκφραστεί προϋποθέτει μια κοινωνία που είναι έτοιμη να συνεργήσει στη πρόκληση ειδάλλως δεν έχει νόημα. Στην Ελλάδα, συνήθως, το παρόν μας αλλά και το μέλλον μας, εναποτίθεται στους πολιτικούς που, τα τελευταία χρόνια, τους απαξιώνουμε, πολλές φορές, όχι και τόσο άδικα. Ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι ο κάθε Πολίτης πρέπει να είναι σε θέση να κυβερνήσει και να κυβερνηθεί, ανεξαρτήτως καταγωγής, θώκου, επαγγέλματος και οικονομικής ευμάρειας. Κάτι ήξερε ο φιλόσοφος! Γι’ αυτό και το περίφημο «εμείς» που, πολλοί εκκολαπτόμενοι και όχι μόνο, στην πολιτική χρησιμοποιούν με ελαφρά τη γλώσσα, πρέπει να έχει ταυτότητα και μάλιστα αυτή να μην καλλιεργείται στο παραπέντε των εκλογικών εκστρατειών. Γιατί με αυτόν τον τρόπο, δεν διαμορφώνεται «εμείς» αλλά «εγώ». Οι συνθήκες για ένα καινούργιο ‘ηθικό κλίμα’ στη πολιτική ή αλλιώς για ένα νέο ‘παράδειγμα,’ όπου η δυναμική επικοινωνία με τον λαό θα εμπεριέχει ένα μακρύ και δοκιμασμένο διάλογο, προϋποθέτουν ισότιμη μεταχείριση και γενναίο ρίσκο στην αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτικών αλλά και των Πολιτών. Προϋποθέτει ρήξη με τον καθωσπρεπισμό και την υποκρισία αμφότερων. Σ’ έναν κόσμο που ολοένα και περισσότερο έχει τη δυνατότητα να επιλέγει μέσα από τη διαφορετικότητα και να απορρίπτει στερεότυπα, οι πολιτικοί δεν μπορούν να εφαρμόζουν ακόμα τις παμπάλαιες μορφές επιδεικτικής μεγαλοπρέπειας ή της τηλεοπτικής επιδειξιμανίας για να δικαιολογήσουν τις ενέργειές τους. Όσο πιο σύντομα το αντιληφθούν τόσο πιο σύντομα θα προσελκύσουν στοχαστικούς πολίτες και όχι διεκπεραιωτές της ψήφου. Τότε ίσως να λειτουργήσει και η Δημοκρατία σε βάθος και όχι σε επιφάνεια.

Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2007

Μια συνέχεια για την αυτο-οργάνωση.....

Αυτό που μ’ ενοχλεί περισσότερο στο δημόσιο βίο είναι οι χωριστοί διάλεκτοι. Τι εννοώ; Συναντώντας τους πολίτες, ούσα και η ίδια μια ‘κανονική’ πολίτης, έχω μάθει να διαπραγματεύομαι τα καθημερινά μου μέσα από όρους κοινωνίας. Δηλαδή, είμαι εργαζόμενη, έχω ωράριο εργασίας, υπόκειμαι σε εργασιακούς κανόνες, απολογούμαι για το έργο μου, περιμένω τη σειρά μου σε ουρές, μένω στην επαρχία και δη στην παραμεθόριο, ξέρω που πέφτει ο Αι-Στράτης και πόσους κατοίκους έχει, κλείνω ραντεβού με το γιατρό χωρίς διαμεσολάβηση, περνώ απαρατήρητη από χώρους όπου συχνάζει πολύς κόσμος, οδηγώ μόνη μου το αυτοκίνητό μου –χωρίς οδηγό δηλαδή-και προσέχω τους άλλους όταν μου μιλάνε γιατί ενδεχομένως να έχουν να μου πουν πράγματα που δεν γνωρίζω. Αυτή είναι η μια διάλεκτος.
Η άλλη είναι εκείνη των πολυάσχολων ‘πολιτικών’ παραγόντων που κάνουν ακριβώς τα’ αντίθετα. Όχι όλοι φυσικά, αλλά η πλειονότητα. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι αυτοί που μας εκπροσωπούν, πολλές φορές, δεν καταλαβαίνουν τη διάλεκτο της καθημερινότητάς μας. Έχουν ελάχιστο χρόνο ν’ ακούσουν- εκτός κι αν πρόκειται για προεκλογική περίοδο- έχουν χρόνια να κυκλοφορήσουν ως απλοί θνητοί, σπάνια εξυπηρετούνται από τα μέσα μαζικής συγκοινωνίας, δεν περιμένουν στην ουρά και όλο και κάποιος τους αναγνωρίζει για να τους εξυπηρετήσει ιδιαιτέρως. Κι αυτοί το δέχονται και ίσως το θεωρούν πλέον μια φυσιολογική κατάσταση.
Με όλα αυτά προβληματίζομαι και μαζί μ’ εμένα προβληματίζονται κι άλλοι πολίτες. Γι’ αυτό στο post «Γιατί η αυτο-οργάνωση» προσπάθησα να συμπυκνώσω περιεκτικά με προτάσεις ποια πρέπει να είναι η στάση ενός ενεργού πολίτη που αναλαμβάνει πολιτική δράση μέσα από καθημερινά προβλήματα. Η προτροπή του Γιώργου Παπανδρέου στην ομιλία του στη ΚΟΕΣ, μου έδωσε την αφορμή γιατί μαζί με αυτό το κάλεσμα το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται ν’ αλλάξει σελίδα και μάλιστα στο νέο του κεφάλαιο η επικεφαλίδα πρέπει να είναι: «Η διάλεκτος των Πολιτών και οι τρόποι εκμάθησης». Άλλωστε το συνέδριο ένα πρώτο εργαλείο γι’ αυτή την εκμάθηση θα είναι:

Αυτές είναι οι δύο ερωτήσεις που δέχτηκα από τον προσωπικό κόμβο του Προέδρου: http://www.papandreou.gr/.
1. Στο blog σου έχεις να άρθρο Γιατί η αυτό-οργάνωση; και γράφεις με πολύ συναίσθημα για το θέμα. Σημειώνεις, για παράδειγμα
"... Γιατί πιστεύω στον ακτιβισμό ως στάση ζωής. Γιατί ξέρω ότι αν δεν αλλάξουμε από αύριο κι αν τελικά δεν πάρουμε θέση, τίποτα
δεν θα γίνει από μόνο του...". Έμπρακτα λοιπόν, ένα βήμα πιο πέρα από το συναίσθημα πως υλοποιείται αυτά; &
2. Αναφορικά με τη πορεία του ΠΑΣΟΚ προς το Συνέδριο, ο Γιώργος Παπανδρέου υπογράμμισε την έμφαση που αποδίδει στην αυτο-οργάνωση. Πιστεύεις ότι το πρώτο βήμα είναι ο αυτοποροσδιορισμός και από αυτόν θα πηγάσει η αυτο-οργάνωση και η ‘σχέση’ της με τη νέα πορεία του ΠΑΣΟΚ;

Τις απαντήσεις θα τις βρείτε ΕΔΩ

Όσο για τις απαντήσεις….περιμένω τα σχόλιά σας...

Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2007

Γιατί η αυτο-οργάνωση;

-Γιατί θέλω να σταματήσει η απαξίωση της πολιτικής
-Γιατί δεν είναι ΟΛΟΙ και ΟΛΕΣ ίδιοι/ες.
-Γιατί δεν φοβάμαι να λέω και να υποστηρίζω τη γνώμη μου
-Γιατί θέλω να συμμετέχω ισότιμα και να προτρέπω κι άλλους σ’ αυτό
-Γιατί πιστεύω στον ακτιβισμό ως στάση ζωής
-Γιατί θέλω να είμαι υγιής σε όλα τα επίπεδα κι αυτό δεν γίνεται αν δεν μοιράζομαι
-Γιατί θέλω να εξακολουθήσω να σκέφτομαι και να ελπίζω
-Γιατί ακόμα θέλω ν’ αλλάξω τον Κόσμο
-Γιατί ακόμα υπάρχουν αξίες και γιατί και η ανθρωπιά θέλει την αυτό-οργάνωσή της
-Γιατί η πολιτική ξεκινά από τη πρώτη καλημέρα το πρωί
-Γιατί με νοιάζει το περιβάλλον, η καλύτερη ποιότητα ζωής για μένα και τα παιδιά μου, με νοιάζει να μην αδικούνται όσοι είναι μειονότητες, να μην αδικούνται οι μη έχοντες, να μην υπάρχουν φτωχοί και ανήμποροι, άνθρωποι που πεθαίνουν στον δρόμο ή πεινάνε, νέοι που φεύγουν από τα ναρκωτικά και την αδιαφορία
-
Γιατί με νοιάζει ο διπλανός μου όσο με νοιάζομαι κι εγώ
-Γιατί κι οι μετανάστες είναι άνθρωποι και έχουν ίσα δικαιώματα
-Γιατί σήμερα είμαι εγώ κι αύριο είσαι εσύ στη θέση μου και το αντίστροφο
-Γιατί με νοιάζουν οι γυναίκες που βιάζονται ή βασανίζονται στο οικογενειακό περιβάλλον
-Γιατί μ’ ενδιαφέρει οι Παλαιστίνιοι ν’ αποκτήσουν πατρίδα
-
Γιατί θέλω να συνυπάρχουν οι άνθρωποι με διαφορετικές θρησκείες και έθιμα
-Γιατί μπορώ να μαθαίνω μέσα απ’ όλα αυτά και να ξαναδίνω καλύτερα
-Γιατί πολλές φορές παίρνουμε όταν μας επιστρέφει κάτι
-Γιατί πιστεύω στον πολιτισμό και στις αξίες που σέβονται τον συνάνθρωπο

-Γιατί συνοδοιπορώ με άλλους πολίτες ανά τον κόσμο χωρίς να το ξέρω
-Γιατί μπορώ να είμαι διαφορετική αφού γνωρίζω ότι μπορώ να είμαι και ίδια με όλους τους ανθρώπους
-Γιατί νοιάζομαι για όλα τα έμβια όντα
-Γιατί γνωρίζω τον πόνο όπως και τη χαρά
-Γιατί ξέρω ότι αν δεν αλλάξουμε από αύριο κι αν τελικά δεν πάρουμε θέση, τίποτα δεν θα γίνει από μόνο του
-Γιατί γνωρίζω λίγα κι όλοι μαζί γνωρίζουμε περισσότερα και γι’ αυτό αυτό-οργανώνομαι για να οργανωθούμε σε κάτι καλύτερο μέσα κι έξω από το ΠΑΣΟΚ
-Γιατί ξέρω ν’ αρχίζω από την αρχή

Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2007

Λέγε με Μιχάλη,

Με αφορμή τα 2 πολύ καλά άρθρα του Γ. Καπλάνι στα Νέα «Η ψήφος και τα δάκρυα»(13.11.2007) & «Όταν μιλάς ελληνικά σε κοιτούν σαν εξωγήινο»(17-18.11.2007), δεν μπόρεσα να μην σκεφτώ ότι τα ΜΜΕ έχουν και θετικό ρόλο, μεταξύ άλλων, στη κοινωνία. Το κακό είναι ότι αυτό δεν έχει πολύ τηλεθέαση και δεν πουλάει….Κι όμως, υπάρχουν πολλά θέματα που αυτή τη στιγμή έχουν ανάγκη υποστήριξης μέσα στην ελληνική κοινωνία που θέλει μάλιστα να λέγεται: ανθρώπινη, σύγχρονη, αξιοβίωτη. Και τα ΜΜΕ θα μπορούσαν να συμβάλλουν πολύ θετικά σε αυτή τη διαδρομή. Ο Καπλάνι είναι μια εξαιρετική περίπτωση δημιουργού. Και το λέω αυτό, όχι μόνο για τη συγγραφική δουλειά του αλλά, κυρίως για την ανάδειξη των κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες. Παίρνει τη ‘μειονεκτική’ θέση των μεταναστών και τη κάνει πλεονεκτική, όντας ο ίδιος μετανάστης που έχει δημιουργήσει και συνεχίζει να το κάνει προς όφελος κι άλλων. Το τελευταίο έχει περισσότερη σημασία από το πρώτο γιατί πολλές φορές όταν δίνεις σου επιστρέφει κι αυτό έχει περισσότερη αξία από το να παίρνεις. Φυσικά μειονεκτική η θέση των μεταναστών δεν είναι. Απλά η πλειοψηφία που είμαστε οι υπόλοιποι την κάνει τέτοια.
Στο πρώτο άρθρο του ο Καπλάνι μεταφέρει τη συγκίνηση των μεταναστών για το αυτονόητο. Γιατί μετά από τόσα χρόνια παραμονής στην Ελλάδα τους δόθηκε η δυνατότητα(παρά τρίχα να πω η χάρις…) να ψηφίσουν. Μετανάστες της πρώτης γενιάς, παιδιά μεταναστών, γενιά της λάντζας και των υπηρετριών, γενιά χωρίς πραγματική πατρίδα, χωρίς ταυτότητα, γενιά που διακρίνεται από τους ντόπιους με κάθε τρόπο. Όπως ο hip-hop Μιχάλης που από 9 χρόνων μιλάει μόνο ελληνικά αν και παιδί μεταναστών από τη Νιγηρία. Του είπαν: «Φίλε μου εσύ είσαι ξένος»…και φυσικά ταυτόχρονα είσαι και μαύρος….
Έτσι, λοιπόν, κάποιοι από αυτούς τους ξένους, έγχρωμους ή όχι, ψήφισαν σ’ ένα ελληνικό κόμμα και, μάλιστα, συγκινήθηκαν. Δεν είναι λογικό; Κάποιος τους έδωσε την ευκαιρία και οι ευκαιρίες στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, δυστυχώς για τους μετανάστες και δυστυχώς και για τους ντόπιους, είναι λίγες. Στη χώρα όπου το αυτονόητο γίνεται παράκληση, ‘γλείψιμο’, τηλέφωνο στο μέσο, οικογενειακή υπόθεση ή κομματική εξυπηρέτηση, το να ψηφίσει ένας μετανάστης που γεννήθηκε ή μένει εδώ πάνω από 10 χρόνια είναι εξαίρεση στον κανόνα. Σ ‘ αυτές τις ευκαιρίες ίσως θα πρέπει να βασιστεί η επόμενη μέρα για μας στο ΠΑΣΟΚ. Όμως, αλήθεια. Πώς φτιάχνεις ανθρωπιά σήμερα;

Τρίτη 28 Αυγούστου 2007

Παλαιστίνη: Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η στάση της διεθνούς κοινότητας απέναντι στον παλαιστινιακό λαό.

Η μεσανατολική σύγκρουση είναι σίγουρα ένα από τα πιο περίπλοκα και πιο σύνθετα διεθνή ζητήματα που κληρονόμησε ο 21ος αιώνας. Κι αυτό είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω βιωματικά πηγαίνοντας για μια εβδομάδα στην Παλαιστίνη όπου συνάντησα εκπροσώπους των παλαιστινιακών κομμάτων και υπεύθυνους ακτιβιστικών οργανώσεων και ΜΚΟ. Το Παλαιστινιακό είναι ο κύριος πυρήνας του Μεσανατολικού ζητήματος αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί εκεί διαδραματίζονται φαινόμενα που επηρεάζουν τις σύγχρονες εξελίξεις. Η εξάπλωση των ισλαμιστικών οργανώσεων, οι “ανθρώπινες βόμβες”, η αόρατη τρομοκρατία που πλανάται στο δυτικό κόσμο, οι θρησκευτικές διαμάχες, τα τείχη που ενώ αλλού πέφτουν-εκεί οικοδομούνται καθημερινά, η Ιδεολογία της Κατοχής, η συνεχής παραβίαση διεθνών αποφάσεων, η εκλογή εντός ριζοσπαστικού κόμματος όπως η Χαμάς, ο κίνδυνος εμφυλίου πολέμου, η ανέφικτη λύση δύο κρατών αλλά πάνω απ’ όλα η αδιάφορη στάση του Δυτικού κόσμου και των Αραβικών Κρατών, είναι φαινόμενα που αναμφισβήτητα επηρεάζουν τις διεθνείς εξελίξεις. Για όλα αυτά μας πληροφορούν καθημερινά τα διεθνή και ελληνικά ΜΜΕ, κυρίως μέσα από τις δηλώσεις των ιθυνόντων, των ανταποκριτών και τις αποφάσεις των κυβερνήσεων. Υπάρχει, ωστόσο, και μια άλλη πραγματικότητα που έχει να κάνει με την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων που ζουν κυριολεκτικά «εντοιχισμένοι» στα ίδια τους τα εδάφη, χωρίς δουλειά, χωρίς μόρφωση, χωρίς στέγη και χωρίς την ελευθερία να μετακινηθούν από το ένα χωριό στο άλλο.

Το ταξίδι στην Παλαιστίνη ήταν για μένα μια έκπληξη κι αυτό γιατί, πέρα από τα όσα και όσους γνώρισα από κοντά, συνειδητοποίησα τη διαφορά του να ζει κάποιος σε Δημοκρατία και να μην παραβιάζεται η ελευθερία του σε καθημερινή βάση. Προσωπικά, πέρα από την ανάκριση που υπέστην στο αεροδρόμιο και μια σχετική παρακολούθηση για λόγους ασφάλειας, διαπίστωσα τις συνθήκες διαβίωσης των Παλαιστινίων που ελέγχονται, περιθωριοποιούνται και αποδυναμώνονται καθημερινά, για τους ίδιους λόγους(λόγους ασφαλείας) και με περισσότερη βέβαια επιμονή από το Ισραήλ. Η λέξη ‘security’ (ασφάλεια) είναι βαρύνουσας σημασίας και οι ένοπλοι αστυνομικοί και στρατιωτικοί που κυκλοφορούν με άνεση ανάμεσα στους πολίτες δεν ανταποκρίνονται σε ερωτήσεις τύπου τουριστικών πληροφοριών, αφού ο ρόλος τους είναι ο έλεγχος τρομοκρατικών ενεργειών και μόνο. Είναι γνωστό ότι μετά την εκλογή της Χαμάς, η διεθνής κοινότητα έχει επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις ενάντια στην Παλαιστινιακή κυβέρνηση και ήδη ο παλαιστινιακός λαός έχει αρχίσει να ζει, εκτός από φυλακισμένος και σε συνθήκες μεγάλης ένδειας. Το τελευταίο διάστημα γίνεται προσπάθεια των παλαιστινιακών κομμάτων να δημιουργήσουν Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας αλλά οι παρεμβάσεις «τρίτων» φαίνεται να κερδίζουν περισσότερο έδαφος από τις διαπραγματεύσεις, με αποτέλεσμα κανείς να μην μπορεί να δει τον χρόνο επίτευξης μίας τέτοιας συμφωνίας. Η κατάσταση δεν είναι καθόλου καλή και κάποιοι μιλούν για εμφύλιο. Από την άλλη μεριά η ύπαρξη των ΜΚΟ (περίπου 90 τοπικές και διεθνείς οργανώσεις) δεν φαίνεται να βοηθά στην επίλυση του προβλήματος αλλά αντίθετα να συμβάλλει περισσότερο στη διαιώνιση μίας κατάστασης Κατοχής από τους Ισραηλινούς κι αυτό γιατί πολλοί από τους Παλαιστίνιους που εργάζονται σε τοπικές ΜΚΟ εφησυχάζουν και αδιαφορούν για το πολιτικό ζήτημα. Η ανεργία και οι συνθήκες ανέχειας δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια και αυτοί που βολεύονται είναι ανθρώπινο να επιδιώκουν να συνεχίζουν να βολεύονται, ακόμα και σε βάρος ενός ιδεολογικο-πολιτικού αγώνα, όπως είναι το Παλαιστινιακό.

Είναι αλήθεια πώς οι δηλώσεις της Χαμάς για μη αναγνώριση του Ισραηλινού Κράτους τροφοδοτεί τη διεθνή άρνηση για οικονομική και ηθική στήριξη του Παλαιστινιακού λαού. Είναι, όμως, επίσης αλήθεια ότι αυτή η κατάσταση βολεύει τους Ισραηλινούς προκειμένου να διατηρούν αδιάλλακτη στάση απέναντι στους Παλαιστινίους και να συνεχίζουν την καταπάτηση διεθνών αποφάσεων αλλά και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και μια τρίτη αλήθεια είναι ότι τα πολιτικά «παιχνίδια» των ισχυρών από τη μία και η παθητικότητα των λαών από την άλλη μπορούν να προκαλέσουν ή να υποθάλψουν ανθρώπινα εγκλήματα και γι’ αυτό η συμπάθεια και η φιλανθρωπία απέναντι σε όσους αδικούνται δεν φθάνει. Είμαι σίγουρη ότι ένα άρθρο δεν φθάνει-μια πληροφορία δεν λύνει και, κυρίως, ένα ταξίδι και μια διαπίστωση δεν αλλάζει μια κατάσταση. Όλα αυτά, όμως, μπορεί και να συμβάλλουν θετικά ώστε να συντηρείται το ενδιαφέρον για την περιοχή που, αν μη τι άλλο, για μας τους Έλληνες είναι πολύ κοντά. Είναι αυτονόητο ότι η επίλυση του προβλήματος θα έλθει όταν οι δύο κοινωνίες-ισραηλινή και παλαιστινιακή- συνυπάρξουν ειρηνικά ως ανεξάρτητα κράτη που περικλείονται από ασφαλή και αναγνωρισμένα σύνορα. Όσο για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, αυτή θα πρέπει να προστατεύεται και όχι να φρουρείται, να συνυπάρχει με τη διαφορετικότητα κι όχι να αποκόπτεται βίαια με την επίκληση ρατσιστικών και πολιτισμικών στοιχείων. Σε όλα αυτά η διεθνής κοινότητα πρέπει να έχει λόγο και να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα όχι κάθε 10 του Δεκέμβρη αλλά καθημερινά με τις πράξεις της και την προσφορά της.

Πόσο Ευρωπαίοι είμαστε; Η πρόκληση της κοινοτικής κουλτούρας.

Θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι τελικά υπάρχει μεγάλη απόσταση από αυτό που δηλώνουμε ότι είμαστε και από αυτό που είμαστε πραγματικά. Αυτό αποδεικνύεται κι από το γεγονός ότι, αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι δυσκολίες της προσαρμογής και διαχείρισης των κοινοτικών αποφάσεων στη χώρα μας παραμένουν μεγάλες έως και ανέφικτες. Σε αυτό σίγουρα έχει συμβάλει το γεγονός ότι η ιστορία μας είναι διαφορετική από εκείνη των λαών της κεντρικής Ευρώπης. Τι να πρωτο αναφέρουμε για όσα μας διαφοροποιούν ιστορικά; Να μιλήσουμε για την περίοδο του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, τη διαμόρφωση της ουμανιστικής παιδείας και την εμφάνιση των πρώτων Πανεπιστημίων, τη δημιουργία έθνους-κράτους και τα πολιτειακά συστήματα που αναπτύχθηκαν, τα επαναστατικά κινήματα και τις επιδράσεις τους στις συλλογικές αποφάσεις, τη βιομηχανική επανάσταση και την πρόοδο της τεχνολογίας, την αποικιοκρατία και την επιρροή εκατέρωθεν μεγάλων πολιτισμών, τις συμμαχίες κατά τη διάρκεια των δύο παγκόσμιων πολέμων και τα ‘λάφυρα’ των κερδισμένων; Σίγουρα όλα αυτά, άλλοτε με την καλή και άλλοτε με την κακή πλευρά τους, επηρέασαν του λαούς της Ευρώπης αλλά, κυρίως, κατάφεραν μέσα στο χρόνο να θέσουν σημαντικές δομές πάνω στις οποίες τα Ευρωπαϊκά Κράτη στήριξαν την ανάπτυξή τους και διαμόρφωσαν μια κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα. Αυτό συνέβη γιατί μέσα από τις αντιθέσεις κατανόησαν ότι καμία χώρα, όσο ισχυρή κι αν είναι, δεν μπορεί από μόνη της να επιλύσει τα σύγχρονα πολύπλοκα προβλήματα. Το ερώτημα που τίθεται για εμάς είναι αν η Ελλάδα θέλει και μπορεί να μοιραστεί αυτή τη συνείδηση; Μπορεί να σκέφτεται συλλογικά, να υπερβαίνει τις διαφορές και να συνθέτει μέσα από τις αντιθέσεις και τις ιδιαιτερότητες; Μπορεί να έχει κοινοτική αντίληψη; Αναρωτιέμαι δηλαδή, αν τελικά ο Έλληνας- Πολίτης που, κατ’ αρχήν θέλει να έχει ευρωπαϊκή ταυτότητα, είναι έτοιμος να προτείνει, να επιλέξει και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα κάνοντας υπερβάσεις που έχουν να κάνουν, κυρίως, με την νοοτροπία του; Και για να το πω με παραδείγματα: Ένας Πολίτης που δεν έχει μάθει να στέκεται στην σειρά, να συζητάει χωρίς να διακόπτει, να σκέφτεται συλλογικά το μέλλον του, να έχει εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα των θεσμών και να μην καταφεύγει στην βοήθεια ‘τρίτων’, που απορρίπτει συλλήβδην την πολιτική και τους εκπροσώπους της, που δεν σέβεται τη διαφορετικότητα και άρα δεν μπορεί εύκολα να συμβαδίσει και να μοιραστεί αξίες και αγαθά με άλλους λαούς, πόσο έτοιμος είναι να αποκτήσει κοινοτική κουλτούρα και ταυτότητα; Είναι ένα ερώτημα, όπως και να το κάνουμε! Γιατί εμείς – οι Έλληνες Πολίτες- έχουμε κληθεί και θα κληθούμε ξανά και ξανά στο μέλλον να εφαρμόσουμε αποφάσεις μιας Ενωμένης Ευρώπης, έστω κι αν το εθνικό σύνταγμα υπερισχύει του ευρωπαϊκού δικαίου. Θα κληθούμε, επίσης, να συμβάλλουμε στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κι αυτό θα είναι η πιο σημαντική ιστορική εξέλιξη και κατάκτηση της μεταπολεμικής Ευρώπης. Είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε σε αυτό με προτάσεις και να συζητήσουμε τις προτάσεις των άλλων; Για παράδειγμα σήμερα, όλο και περισσότερα όργανα της Ε.Ε. συζητούν για το μέλλον των ΑΕΙ και προτείνουν κοινές πολιτικές. Δίνουν μάλιστα και κατευθύνσεις όπως: αυτονομία και υπευθυνότητα στα πανεπιστήμια, γεγονός που σημαίνει νέα εσωτερική αντιμετώπιση. Παροχή κινήτρων για δομημένες συνεργασίες με την επιχειρηματική κοινότητα που σημαίνει δεξιότητες και ικανότητες που θα εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τις σύγχρονης αγοράς, μείωση του χάσματος χρηματοδότησης αλλά και ανταμοιβή της αριστείας στο υψηλότερο επίπεδο. Όλα αυτά είναι προς συζήτηση. Κάποιοι, όμως, θα πρέπει να ξέρουν να ακούν, να συζητούν, να διεκδικούν και να παίρνουν μέτρα και αποφάσεις, ανάλογα με τις ανάγκες της χώρας αλλά και της προσαρμογής στα διεθνή δεδομένα. Και δεν εννοούμε μόνο τους εκπροσώπους μας αλλά, κυρίως, εννοούμε τους Πολίτες της χώρας, γιατί αυτοί θα στηρίξουν ή θα απορρίψουν τις όποιες προτάσεις της Ε.Ε. Έχω την εντύπωση ότι η σημερινή κυβέρνηση με τις ‘μεταρρυθμίσεις’ που προτείνει επιχειρεί να λύσει «παλιά» προβλήματα κι όχι προβλήματα που απασχολούν ήδη τον δυτικό κόσμο. Σε μια χώρα που ο ακαδημαϊκός δάσκαλος εκλέγεται ή αναβαθμίζεται από τον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, πληρώνεται με μισθό σχεδόν ισότιμο με εκείνο του δημόσιου υπαλλήλου, όπου ο διδάσκων - ερευνητής παίρνει τον μισθό του 6 μήνες αργότερα από την έναρξη της σύμβασής του ή δεν έχει εργαστήριο και κονδύλια για να πληρώσει τους συνεργάτες του, όπου τα προγράμματα σπουδών είναι περιθωριοποιημένα και δεν ξυπνούν το ενδιαφέρον των νέων, όπου οι αίθουσες χρησιμεύουν ως εξεταστικά κέντρα μαζικής προσέλευσης άγνωστων φοιτητών, η συζήτηση θα έπρεπε να έχει αρχίσει με διάλογο από Σχολείο σε Σχολείο και από ΑΕΙ σε ΑΕΙ και όχι με αιφνιδιασμούς και εκθειασμούς των ΜΑΤ(!). Η καλλιέργεια της γνώσης και η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης είναι βασικές προϋποθέσεις λειτουργίας τόσο των δημοκρατικών θεσμών όσο και την προόδου μιας χώρας. Γι’ αυτό και τα θέματα της Παιδείας θα πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται συλλογικά από τα κόμματα και τους Πολίτες ως μια συνεχής κοινωνική και πολιτική πρόκληση και όχι ως μικροκομματική σκοπιμότητα. Ίσως τελικά να είναι η παιδεία και το μέλλον των παιδιών μας η αφορμή ν’ αλλάξουμε και ν’ αποκτήσουμε συλλογική νοοτροπία και επομένως και κοινοτική συνείδηση. Άλλωστε η πρόκληση για το καλύτερο αφορά τελικά το σύνολο και όχι καθένα ξεχωριστά.

Η εκπροσώπηση ως μέσον για την εμβάθυνση της Δημοκρατίας

Είναι ολοφάνερο ότι τα χαρακτηριστικά της ‘νέας’ παγκόσμιας κοινωνίας έχουν αλλάξει καθοριστικά τα τελευταία χρόνια και ότι η αλληλεξάρτηση του ενός κράτους από το άλλο τείνει να γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Άλλωστε, αν υπάρχει μια θετική πλευρά σε αυτό που λέμε «παγκοσμιοποίηση» είναι αυτό: Η απόλυτη ανάγκη συνεργασίας έστω κι αν είμαστε διαφορετικοί. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας έννοιες όπως, ο χώρος και ο χρόνος, η οικονομία και η πολιτική, η επιστήμη και η τέχνη τροποποιούνται αναλόγως και πάντως προς όφελος όχι του ενός αλλά των πολλών. Θα μου πείτε αυτό δεν συνέβαινε πάντα; Πιστεύω πώς σήμερα συμβαίνει ακόμα περισσότερο απ’ ότι στο παρελθόν γιατί αυτό που λέμε ‘πληροφορία’ έχει αστραπιαίες ταχύτητες και το δικαίωμα στην πληροφόρηση το έχουμε οι περισσότεροι.

Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, η δημοκρατία είναι, ίσως, η πιο δυναμική ιδέα του αιώνα. Κι αυτό γιατί ενώ σήμερα τα περισσότερα κράτη έχουν δημοκρατικό πολίτευμα, ο βαθμός της δημοκρατίας που έχει το καθένα από αυτά διαφέρει και μάλιστα με πολλές αποκλίσεις. Για παράδειγμα, όπως αναφέρει ο Giddens στο βιβλίο του «Ο κόσμος των ραγδαίων εξελίξεων» ο Βρετανός δεν καταλαβαίνει «πώς ο Αμερικάνος αντέχει να κυβερνάται από ανθρώπους που δεν θα τολμούσε ούτε στο όνειρό του να προσκαλέσει σε δείπνο;» κι από την άλλη ο Αμερικάνος αναρωτιέται «πώς ο Βρετανός ανέχεται να κυβερνάται από ανθρώπους που δεν τολμά ούτε να ονειρευτεί ότι θα τον προσκαλούσαν σε δείπνο;». Αυτό που διαφέρει είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από ιστορικούς και πολιτικούς όρους που το κάθε δημοκρατικό κράτος έχει δημιουργήσει. Πώς δηλαδή, ο πολίτης του κάθε κράτους αντιλαμβάνεται τη θέση του μέσα στην ισοπολιτεία. Στην Ελλάδα σήμερα συχνά δημιουργείται η εντύπωση ότι ο πολίτης αντιλαμβάνεται την «συμμετοχή» του στη δημοκρατία ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής του σε τηλεοπτικές εκπομπές και δελτία ειδήσεων. Έτσι, κάποιοι, κυρίως πολιτικοί, μονοπωλούν το φακό μήπως και από τις πολλές εμφανίσεις τους τελικά καταφέρουν, όχι τόσο να καταθέσουν την άποψή τους αλλά να μονοπωλήσουν το πρόγραμμα και να γίνουν αναγνωρίσιμοι. Για αυτούς η δημοκρατία φαίνεται να συμβαδίζει με μια ναρκισσιστική ιδεοληψία σε αντίθεση με τα ιδανικά και τις υπηρεσίες που θα έπρεπε να προσφέρουν μέσα από την στράτευσή τους στα Κοινά. Σε αυτά τα λεπτά που προσμετρά ο καθένας προκειμένου να γίνει διάσημος ‘συμβάλλουν’ οι παρουσιαστές-σχολιαστές που τα τελευταία χρόνια προσωποποιούν αντί να πληροφορούν, υπερτονίζουν αντί να καταγράφουν. Όσο για τη λεγόμενη δημοσιογραφική έρευνα…αυτή εκθέτει τα αποτελέσματά της σχεδόν πάντα χωρίς αντίλογο αφού κανείς δεν ολοκληρώνει, όπως συνηθίζουν να λένε. Το ερώτημα είναι αν με αυτό τον τρόπο διαμορφώνεται πολιτικός λόγος που ενισχύει τη δημοκρατία και τη διάθεση του πολίτη να συμμετάσχει σε θέματα που τον αφορούν άμεσα. Νομίζω ότι ο στοχαστικός πολίτης απογοητεύεται και φυσικά αποστασιοποιείται. Θεωρεί την πολιτική μάλλον ως μια διεφθαρμένη επιχείρηση στην οποία οι πολιτικοί εκπρόσωποι διαχειρίζονται τα δικά τους συμφέροντα αντί εκείνα των ψηφοφόρων. Ακολουθεί η απαξίωση και η αδιαφορία πράγμα που έχει αντίκτυπο στον τρόπο που το δημοκρατικό πολίτευμα καταξιώνεται μέσα από τη δυνατότητα που έχει η εμβέλεια της φωνής κάθε πολίτη που εκφράζεται ελεύθερα.

Η δημοκρατία φαίνεται ν’ ανθίζει μόνο σε γόνιμα εδάφη, τα οποία καλλιεργούνται για πολύ καιρό. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ακόμα και αν η σχετική ελευθερία που έχουμε κατακτήσει, είναι προϊόν τριών αιώνων πολιτικών αγώνων, η εμβάθυνση της δημοκρατίας παραμείνει ζητούμενο. Ίσως γιατί η ελευθερία του λόγου είναι συνάρτηση μιας κουλτούρας που έχει να κάνει με τη σταθερότητα σε αξίες και με πλήρη ευθύνη του τι τελικά πρεσβεύει κατ’ εξοχήν εκείνος που μας εκπροσωπεί. Ο εκάστοτε άρχοντας τοπικής αυτοδιοίκησης, ο βουλευτής, ο υπουργός, ο συνδικαλιστής και σήμερα θα προσθέταμε και ο δημοσιογράφος. Η ρόλος δεν καταξιώνεται μέσα από τον τίτλο αλλά μέσα από την κουλτούρα που εμφορείται ο καθένας απ’ όλους αυτούς όσους εκπροσωπούν τα συμφέροντα του πολίτη. Χωρίς την καλλιέργεια αυτής της κουλτούρας με βασικό συστατικό το σεβασμό απέναντι στα δικαιώματα των άλλων, καταλήγουμε σε αυτόκλητους σωτήρες που βαυκαλίζονται μονολογώντας.. Δυστυχώς, με αυτό τον τρόπο, πολλές φορές, οι πολίτες ‘διαπαιδαγωγούνται’ ανάλογα και διαμορφώνουν αντίστοιχες στάσεις στην καθημερινότητά τους. Το αποτέλεσμα, αργά ή γρήγορα θα πλήξει τους ίδιους ή τα παιδιά τους γιατί η αυθαιρεσία επεκτείνεται σαν μεταδοτική ασθένεια και τελικά επιστρέφει εκεί που δεν την περιμένεις. Ο εκδημοκρατισμός της δημοκρατίας εξαρτάται άμεσα από την ενίσχυση της κουλτούρας της κοινωνίας των πολιτών. Αυτή δεν οικοδομείται μόνο από την κορυφή προς τη βάση αλλά κυρίως αντίστροφα. Η κατάκτηση της ψήφου δεν είναι μια απλή στατική ενέργεια που τελειώνει με τις εκλογές. Ο πολίτης οφείλει και πρέπει να ελέγχει με ανάλογες δράσεις τους εκπροσώπους του σε όλους τους θεσμικούς φορείς άλλοτε συνεισφέροντας στο έργο τους και άλλοτε κριτικάροντας την ασυνέπεια ή την αδιαφορία τους.

Μέσα από την ενημέρωση ο πολίτης κρίνει και τη θεσμική προσφορά των κομμάτων στην υπόθεση της δημοκρατίας. Κι αυτό γιατί τα κόμματα λειτουργούν αντιπροσωπευτικά των κοινωνικών ομάδων που εκπροσωπούν. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις παρατηρούμε ότι η διαφορά των δύο μεγάλων κομμάτων έχει σχεδόν μηδενιστεί. Τι σημαίνει αυτό για το ΠΑΣΟΚ; Είναι γεγονός ότι οι ευκαιρίες για το χώρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σε μια περίοδο ήττας, είναι πολύ περισσότερες από εκείνες της κυβέρνησης. Αυτό συμβαίνει γιατί τα στελέχη του κινήματος έχουν περισσότερο χρόνο για αυτοκριτική και παρατήρηση των λαθών τη δικής τους διακυβέρνησης αλλά και της κυβέρνησης της Ν.Δ. από απόσταση. Τι ίδιες ευκαιρίες έχει, όμως, και ο ΄Έλληνας πολίτης που δεν είναι απλά ψηφοφόρος αλλά εκείνος ελέγχει και κρίνει τα λόγια και τα έργα των εκπροσώπων του. Το ΠΑΣΟΚ με αφορμή τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης έχει ξαναθυμηθεί την ενότητά του. Όσοι συμμετέχουν από τα μέσα γνωρίζουν πολύ καλά το κόστος συλλογικής μνήμης και λήθης που εκφράζεται με λέξεις όπως «πολυσυλλεκτικότητα», «συμφιλίωση», «συνεργασία», «αυτοθυσία» «ομόνοια» κ.λ.π. Το ζητούμενο κι εδώ είναι η ευθύνη όλων όσων λέγονται αλλά κυρίως όσων τηρούνται στην πράξη. Κι αυτό γιατί δεν φτάνει κάθε φορά να φαινόμαστε αλλά και να είμαστε αυτοί που με τις δικές μας υπερβάσεις αναλαμβάνουμε να πάμε την χώρα μπροστά και ν’ αποκαταστήσουμε έννοιες όπως «πρόοδος», «μεταρρύθμιση», «επανίδρυση του κράτους» κ.α. από τη σημερινή διαστροφή τους. Θα μπορέσει αυτή η αίσθηση χρέους να ενδυναμώσει την αποφασιστικότητα του κινήματος παράλληλα με το αίσθημα ταπεινότητας που οφείλει να έχει ένα ηττημένο κόμμα εξουσίας; Αυτό το παράδειγμα δημοκρατίας περιμένει ο κόσμος από το κίνημα, αυτή την υπέρβαση περιμένει από τον κάθε υποψήφιο ξεχωριστά. Ας μην χρονοτριβούμε.