Τα χαρακτηριστικά μιάς νέας 'κρίσιμης μάζας' αντιπροσώπευσης στο διαδίκτυο.

Το 1987 ο Michael Albert και η Lydia Sargent δημιουργούν το "zmag",ένα περιοδικό πολιτικού ακτιβισμού που σκοπό είχε να ταχθεί κόντρα στο αμερικάνικο κατεστημένο. Σημαντικές προσωπικότητες στήριξαν την προσπάθεια μεταξύ των οποίων και ο μεγαλύτερος, ίσως, φιλόσοφος του 20ου αιώνα, ο Noam Chomsky. Το 1995, το zmag απέκτησε και ψηφιακή ταυτότητα με την δημιουργία του Znet.org. Το Znet.org είναι αυτή την στιγμή κάτι περισσότερο από ένα απλό portal πολιτικού ακτιβισμού. Γύρω από την ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού έχει δημιουργηθεί μία "κοινότητα" από κόμβους και ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτήν την αλληλεπιδραστική σχέση. Η δράση της "κοινότητας" και οι πολιτικές ιδέες της συνοψίζονται στο μότο που περιλαμβάνεται ως υπότιτλος στην κεντρική σελίδα του Z-net: "Μία κοινότητα ανθρώπων που ενδιαφέρονται για την κοινωνική αλλαγή".

Πρόσφατα το eforum συνεργάστηκε με το znet κι έτσι είχα την ευκαιρία ν' απευθύνω την παρακάτω ερώτηση στον ιδρυτή, M. Albert

Tractatus: Είναι παγκόσμιο φαινόμενο, ότι η πολιτική έχει δώσει τη θέση της στο θέαμα. Μερικοί πολιτικοί και πολίτες έχουν μετατραπεί σε παθητικοί θεατές μέσω των ΜΜΕ σε εξελίξεις που παρουσιάζουν την διαφθορά, το μαύρο χρήμα, και το νεποτισμό ως τους λόγους που έχουν καταστρέψει το ηθικό επίπεδο και τη βούληση των εκπροσώπων του λαού. Με ποιό τρόπο πιστεύετε ότι το διαδίκτυο έχει τη δυνατότητα να προσφέρει νέες μορφές αντιπροσώπευσης σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, ενώνοντας τις φωνές των ανθρώπων σε παγκόσμια κλίμακα;
Μ. Albert:
Το διαδίκτυο, είναι ένα εργαλείο το οποίο μας επιτρέπει με πολύ χαμηλό κόστος -και αυτός είναι ο σημαντικός παράγοντας- να επικοινωνούμε με ένα μεγάλο αριθμό ατόμων. Σε σύγκριση με την τηλεόραση για παράδειγμα, της οποίας το κόστος είναι τεράστιο ή με το ραδιόφωνο, που επίσης κοστίζει πολύ περισσότερο, το διαδίκτυο είναι σχετικά φτηνό. Επιπλέον μας επιτρέπει όχι μόνο να στέλνουμε γραπτά μηνύματα στα άτομα που απευθυνόμαστε, αλλά μηνύματα με βίντεο και ήχο. Επομένως είναι πολύ αποτελεσματικό, αλλά το βασικό ζήτημα είναι ποιό είναι το περιεχόμενο του μηνύματος. Εαν απευθύνουμε μηνύματα τα οποία δεν πρόκειται να εμπνεύσουν το λαό και δεν δίνουμε στο λαό ένα καινούργιο όραμα και δεν μεταδίδουμε στον λαό ιδέες με συνοχή και αν δεν πρόκειται να μεταδώσουμε στο λαό πραγματικές δεσμεύσεις, το διαδίκτυο χάνει την αξία του. Διότι είναι το περιέχομενο που δίνει αξία στο διαδίκτυο. Είναι σαν να ρωτάμε εάν η τηλεόραση η οποία έρχεται σε επαφή με εκατομμύρια, εκατοντάδες εκατομμύρια ατόμων μπορεί να συνεισφέρει στη δημιουργία συμμετοχικής κοινωνίας; Όχι! Συμβάλλει σε κάποιο βαθμό στη διασκέδαση, και σε σημαντικό βαθμό σε σύγχιση: Όσο περισσότερο παρακολουθείς, τόσα λιγότερα μαθαίνεις. Επομένως, παίζει σημαντικό ρόλο η ουσία των θεμάτων που κοινοποιούνται μέσα από το διαδίκτυο. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο σαν μέρος της διαδικασίας δημιουργίας τεράστιων κινημάτων που έχουν κοινό όραμα και κοινές δεσμεύσεις; Φυσικά! αυτό προσπαθούμε να επιτύχχουμε. Επομένως η απάντηση στην ερώτηση είναι ότι το διαδίκτυο είναι σημαντικό, αλλά εξαρτάται από το περιεχόμενο που βάζουμε στο διαδίκτυο. Εάν το μόνο που κάνουμε με το διαδίκτυο ή με οποιοδήποτε άλλο μηχανισμό που έχουμε στη διάθεσή μας είναι να διαμαρτυρόμαστε, εάν το μόνο που κάνουμε είναι να απευθυνόμαστε στο λαό λέγοντας μόνο πόσο άσχημα είναι τα πράγματα, πόσο η πραγματικότητα μας πληγώνει, πόσο η πραγματικότητα μας καταβάλλει, και δεν δίνουμε μηνύματα για το τι θέλουμε, για τις προσδοκίες μας, για τους σκοπούς μας, και πως οι δραστηριότητές μας μπορούν να οδηγήσουν στην επίτευξη των στόχων μας, τότε το μόνο που κάνουμε είναι να δημιουργούμε σκεπτικισμό, κυνισμό, κατάθλιψη. Δεν θα δημιουργήσουμε με αυτό τον τρόπο κινήματα. Το να λέμε μόνο ότι η κατάσταση είναι άσχημη, η κατάσταση είναι φρικτή, ότι η κατάσταση είναι πολύ φρικτή, δεν πρόκειται να οδηγήσει τους ανθρώπους να δώσουν τους εαυτούς τους στη δημιουργία ενός καλύτερου αύριο. Διότι οι άνθρωποι είναι δυνατό να εκλάβουν αυτά τα φρικτά πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους ως αναπόφευκτα. Εάν σας πω για παράδειγμα, ελάτε μαζί μου σε ένα κίνημα εναντίον της γήρανσης, εναντίον του να γερνάς, θα θεωρήσεις ότι ενδεχομένως είμαι τρελός! Δεν μπορείς να δημιουργήσεις ένα ακτιβιστικό σοσιαλιστικό κίνημα εναντίον της γήρανσης Αυτό είναι γελοίο. Αλλά γιατί είναι γελοίο; Η γήρανση σε τελική ανάλυση μας εξουθενώνει Μειώνει τις δυνατότητές μας, μειώνει αυτά που μπορούμε να κάνουμε και τελικά μας σκοτώνει. Σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από τις βόμβες, από τη φτώχεια από οποιαδήποτε άλλη αιτία. Έτσι, είναι ο χειρότερος δολοφόνος στον πλανήτη και όμως όταν λέω να δημιουργήσουμε μια κίνηση εναντίον, η αντίδραση είναι ότι ”είσαι τρελός”. Και πράγματι θα ήμουν τρελός να δημιουργήσω ένα κίνημα εναντίον της γήρανσης, γιατί το γήρας είναι μέρος της ζωής, είναι μέρος της ύπαρξής μας. Και δεν κάνεις ένα κίνημα εναντίον της γιατί είναι αναπόφευκτη. Εάν λοιπόν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η φτώχεια είναι αναπόφευκτη, εάν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος ότι το μίσος είναι αναπόφευκτο -και αυτό είναι αυτό που πιστεύουν οι άνθρωποι- Πιστεύουν ότι όλα αυτά τα δεινά είναι αναπόφευκτες καταστάσεις της ζωής, ότι είναι μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης. Και όταν εμείς τους λέμε να έρθουν μαζί μας σε ένα κίνημα εναντίον της φτώχειας, να έρθουν μαζί μας σε ένα κίνημα εναντίον του ρατσισμού, να έρθουν μαζί μας σε ένα κίνημα εναντίον του πολέμου, να έρθουν σε ένα κίνημα εναντίον του εξευτελισμού των ανθρώπων που είναι υποταγμένοι στις διαταγές και βουλές άλλων ανθρώπων, αυτό το εκλαμβάνουν ως το αντίστοιχο του έλα μαζ μας σε μια κίνηση εναντίον της γήρανσης, έλα μαζί μου να ”διώξουμε τον άνεμο φυσώντας” δηλαδή έλα μαζί μου σε ένα αποτυχημένο εγχείρημα, έλα μαζί μου ”να σπρώξουμε τεράστιους βράχους στην ανηφορική πλαγιά του βουνού”, που θα έχει ως μόνο αποτέλεσμα να συντριβούμε από αυτούς όταν θα γυρίσουν στην μεριά μας. Έλα μαζί μου σ΄ένα εγχείρημα χωρίς σκοπό. Και δεν μπορούμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα με απλά να δίνουμε περισσότερα στοιχεία σχετικά με το ότι η φτώχεια πληγώνει, ότι ο πόλεμος πληγώνει ότι ο ρατσισμός πληγώνει. Γιατί με τον ίδιο τρόπο δεν μπορούμε να κάνουμε τους ανθρώπους να συμμετέχουν σε ένα κίνημα εναντίον της γήρανσης με το να λέμε ότι το γήρας είναι δεινό. Δεν είναι αυτό που εμποδίζει τα άτομα στην συμμετοχή τους σε μια κίνηση. Με το να δώσουμε ακόμη ένα στοιχείο που δείχνει ότι η γήρανση είναι δεινό, δεν έχουμε αντιμετωπίσει τα αίτια για τα οποία τα άτομα δεν συμμετέχουν σε μια ομάδα εναντίον της γήρανσης. Όταν δίνουμε ακόμα ένα επιχείρημα ότι η φτώχεια, ο πόλεμος ή οτιδήποτε άλλο πληγώνει, δεν αντιμετωπίζουμε τον λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι δεν μπαίνουν σε αυτές τις κινήσεις εναντίον της φτώχειας, του πολέμου κτλ. Το μόνο που κάνουμε είναι να ενισχύουμε το αίσθημά τους ότι είναι αναπόφευκτες καταστάσεις της ζωής. Αυτό που, νομίζω, πρέπει να κάνουμε για να δημιουργήσουμε ακτιβιστικές κινήσεις είναι να δείξουμε με πειστικότητα και χωρίς αμφιβολία, ότι αυτά τα κοινωνικά προβλήματα δεν είναι αξεπέραστα. Ότι δηλαδή μπορούμε να έχουμε θεσμούς που δεν προκαλούν τον εξευτελισμό της υποταγής ενός ανθρώπου στον άλλο, δεν παράγουν φτώχεια, δεν παράγουν πόλεμο ή ρατσιμό και αντίθετα θα παράγουν σχέσεις που θα μας γεμίζουν ως ανθρώπους, σχέσεις στις οποίες οι άνθρωποι θα έχουν τον έλεγχο της ζωής τους κτλ. Θα πρέπει να μπορέσουμε να βρούμε τους τρόπους να το πραγματοποιήσουμε αυτό χωρίς αμφιβολία και να πείσουμε. Είναι αλήθεια ότι εάν έχουμε μια πειστική πρόταση και πούμε: ότι αν δώσεις κομμάτι από το χρόνο σου, από την ενέργειά σου, ενδεχομένως και από το εισόδημά σου στην προσπάθεια να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα και να παράγουμε συγκεκριμένα οφέλη, τότε θα έχεις κάνει κάτι χρήσιμο και δε θα έχεις χάσει το χρόνο σου, αλλά θα είσαι μέρος μιας διαδικασίας που θα νικήσει. Εαν δημιουργήσουμε μια τέτοια πρόταση, τότε νομίζω ότι το παιχνίδι έχει τελειώσει. Ειλικρινά πιστεύω ότι στο σημείο αυτό είμαστε σε τροχιά νίκης. Αυτό είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο. Αυτό είναι το εμπόδιο που πρέπει να ξεπεράσουμε. Και η ερώτηση είναι: προσπαθούμε να το κάνουμε αυτό; Και η απάντηση είναι: συνήθως όχι. Aυτό είναι το πολύ παράξενο. Η απάντηση είναι ότι η αριστερά συνήθως δεν προσπαθεί να κάνει αυτή την πρόταση. Αντίθετα, και δεν αναφέρομαι καν στην αυτο-υπονόμευση και στα συντροφικά μαχαιρώματα που παρατηρούνται συχνά κτλ, αλλά αυτό που κάνουμε είναι ότι μαζεύουμε περισσότερα και περισσότερα δεδομένα σχετικά με το ότι τα άσχημα πράγματα που συμβαίνουν μας πληγώνουν. Αυτό κάνουμε στα γραπτά μας, στις συζητήσεις μας, και ξανά θα τονίσω ότι είναι σαν να λέμε ότι το γήρας πληγώνει σαν να αποφεύγουμε το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν πείθουμε ότι διαθέτουμε κάποια λύση, είτε αναφερόμαστε σε λύσεις σχετικά με μια καλύτερη δομή της κοινωνίας που θα γεμίζει τον πολίτη περισσότερο, ή τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί αυτή η κοινωνική δομή. Και αν δεν αντιμετωπίσουμεαυτό το ζήτημα, τότε δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουμε το εμπόδιο που εμποδίζει τους ανθρώπους να συμμετέχουν στις κινήσεις. Αυτό λοιπόν εννοούσα όταν έλεγα προηγουμένως ότι έχουμε ένα πρόβλημα οράματος και ότι επίσης υπάρχει το πρόβλημα σχετικά με την ικανοποίηση που πρέπει να αντλήσουν τα άτομα μέσα από τη συμμετοχή τους στις κινήσεις. Αυτά είναι τα δύο εμπόδια, οι δύο δύσκολες διεργασίες τις οποίες πρέπει να δημιουργήσουμε με σκοπό να φτιάξουμε ένα κίνημα το οποίο θα είναι μαζικό. Στις ΗΠΑ υπάρχουν 300 εκατομμύρια άτομα περίπου, χρειαζόμαστε μια κίνηση από 100 εκατομμύρια άτομα, όχι από 10 χιλιάδες, όχι 100 χιλιάδες, ούτε 500 χιλιάδες, αλλά 100 εκατομμύρια. Είναι ο στόχος να αλλάξουμε τον κόσμο ή όχι; Η Ελλάδα έχει πληθυσμό νομίζω περίπου 10 εκατομύρια. Χρειάζονται 3 ή 4 εκατομμύρια άτομα σε ένα κίνημα στην Ελλάδα για να είναι σε θέση να μεταμορφώσει την Ελληνική κοινωνία. Όχι 100 ή 1000 ή 10 χιλιάδες. Και δεν είναι δυνατό ένα κίνημα να έχει αυτού του είδους την υποστήριξη, παρά μόνο εάν οι άνθρωποι έχουν κοινή κατανόηση για το σκοπό του κινήματος, σε ότι αφορά τους καινούργιους θεσμούς που θα εισάγει και σχετικά με τις διαδικασίες και τις μεθόδους με τις οποίες οι σκοποί αυτοί θα επιτευχθούν και εάν τα άτομα πιστεύουν ότι η συμμετοχή τους στην κίνηση αυτή θα τους κάνει να αισθανθούν καλύτερα. Εαν μια κίνηση διαθέτει αυτά τα χαρακτηριστικά, τότε είναι σε τροχιά νίκης.