Διαφορετικότητα, Διακρίσεις και Δημοκρατία

Ο άνθρωπος προσπαθώντας να κατανοήσει το περιβάλλον που τον περιστοιχίζει καταφεύγει σε ταξινομήσεις και ομαδοποιήσεις. Έτσι συχνά διαχωρίζει και τους ανθρώπους σε ποικίλες κατηγορίες με κριτήρια όπως, η εθνικότητα, το χρώμα, η θρησκεία κ.λ.π. Ωστόσο, αυτός ο διαχωρισμός σε κατηγόριες και ομάδες, πολλές φορές, γίνεται αφορμή για διακρίσεις που δημιουργούν την απιξένωση μειονοτήτων μέσα από την ‘ηγεμονία’ της πλειονότητας. Παρά ταύτα, μια ‘υγιής’ δημοκρατία θα έπρεπε να σέβεται τα δικαιώματα της μειονότητας, αναγνωρίζοντας τη διαφορετικότητα και δημιουργώντας ένα περιβάλλον που θα στεγάζει αντί να περιθάλπει το ‘μη κοινό’.
Ενας σημαντικός παράγοντας αυτής της άρνησης ή αδιαφορίας προς τη διαφορετικότητα είναι η τάση του ανθρώπου να αποφεύγει να εισέλθει σε ένα είδος ψυχολογικής αστάθειας που μπορεί να οφείλεται στην παρουσία ‘μη κοινών’ χαρακτηριστικών από το μέσο όρο μιάς κοινωνίας. Ωστόσο, άνθρωποι που θέλουν να ονομάζονται ‘κοινοί’ θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι αυτό προσβάλει και υποτιμά την ανθρώπινη ύπαρξη, μιάς και κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και κατ’ επέκταση μοναδικός.
Ένα παράδειγμα έλλειψης σεβασμού των δικαιωμάτων της διαφορετικότητας έχουν υποστεί άνθρωποι που θέλουμε εμείς ‘ οι κοινοί’ να ονομάζουμε ως ‘άτομα με ειδικές ανάγκες’. Αυτός, όμως ο όρος αντικατοπτρίζει κατά ένα μεγάλο μέρος την αδιαφορία και την άρνηση της πλειονότητας να αποδεχτεί τη μοναδικότητα ατόμων που έχουν διαφορετικές ανάγκες από το μέσο όρο μιάς κοινωνίας. Τα ‘άτομα με διαφορετικές ανάγκες’ από τις συνήθεις θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται όπως όλοι οι άνθρωποι με σεβασμό και αποδοχή των ιδιαιτεροτήτων τους. Είναι προφανές ότι τα άτομα αυτά δεν ψάχνουν για συμπάθεια και οίκτο από τους συνανθρώπους τους. Αντίθετα διεκδικούν ένα κατάλληλο περιβάλλον, διαμορφωμένο με βάση τις δικές τους ανάγκες ακριβώς για να συνυπάρξουν και να συνεισφέρουν σ’ ένα κοινό πλαίσιο συμβίωσης και επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Δυστυχώς, στο λεξιλόγιο του ελληνικού μοντέλου δημοκρατίας ο σεβασμός της διαφορετικότητας είναι σχεδόν άγνωστος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον αποκλεισμό των ‘μη κοινών’ ανθρώπων που καταπονούνται τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά από την αδιαφορία και το έλλειμμα αποδοχής τόσο της Πολιτείας όσο και των ίδιων των πολιτών που τους αντιμετωπίζουν σαν μια εστία προβλήματος που χρήζει, στην καλύτερη περίπτωση, περίθαλψης. Κλείνοντας το θέμα που εμείς αναγνωρίζουμε ως ‘πρόβλημα’ σε αυτούς τους ανθρώπους θα πάψει να υπάρχει από τη στιγμή που θα ενταχθούν στη κοινωνία με ίσους όρους. Ως τότε θα παραμείνει ‘πρόβλημα’ μίας και εμείς το αντιμετωπίζουμε και το ορίζουμε με αυτόν τον τρόπο.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε απο τον Γιάννη Ζούπη(τελειόφοιτο φοιτητή Τμ. Ψυχολογίας στο Metropolitan University του Λονδίνου) στην εφημερίδα "ΚΥΨΕΛΗ" της Μυτιλήνης