Πέμπτη 22 Μαΐου 2008

Το μέλλον των Ανθρωπιστικών Σπουδών

Μεταξύ άλλων, είμαι τυχερή στους φίλους και τις φίλες. Γι' αυτό και οι φιλίες μου έχουν διάρκεια, ένταση, διάλογο, χιούμορ, σεβασμό κι αγάπη. Με κάποιους/ες υπάρχει κάτι ακόμα παραπάνω στο θέμα της επικοινωνίας. Στο πώς βλέπουμε τον κόσμο. Πώς αποφασίζουμε να τον προσεγγίσουμε. Τι δικό μας του αφιερώνουμε...χωρίς λεκτική συμφωνία, χωρίς συνεννόηση...Ετσι! Γιατί απο την αρχή έχουν άλλοι -ή μήπως εμείς κάποτε- αποφασίσει οτι τα πράγματα είναι για εμάς θα είναι έτσι...Μαχητικά, με όραμα, με δισταγμό αλλά και πάθος. Εναν τέτοιο φίλο θέλω να σας παρουσιάσω σήμερα. Δεν είναι Ελληνας. Εχει, όμως, γράψει για την Ελλάδα σε άπταιστα ελληνικά....τον "Μυθολογικό Ατλαντα της Ελλάδας", την "Ευδαίμονα Αρκαδία", το "Ελληνι-Ισπανικό λεξικό", σειρά δημοσιευμάτων, άρθρων, κριτικών και μεταφράσεων σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά....Εχει σκηνοθετήσει για την Ελλάδα και το κυριότερο έχει περπατήσει κι έχει αγαπήσει τις γωνιές της. Είναι ο καλός μου φίλος , ο Ισπανός συγγραφέας και ελληνιστής Pedro Olalla κι εδω είναι μια ομιλία που έκανε στο Μεσολόγγι και θέλω να τη μοιραστούμε και να τη σχολιάσουμε....
Οι κριτικές φυσικά είναι ευπρόσδεκτες.....

Φίλοι και φίλες,
Σήμερα, με μονότονη συχνότητα, γίνεται αδιάκοπα λόγος για την «κρίση των Ανθρωπιστικών επιστημών», για την καταδίκη των γνώσεων που χαρακτηρίζονται (ή αποχαρακτηρίζονται) ως «θεωρητικές» ή «φιλοσοφικές» σε έναν κόσμο που θεωρείται ολοένα και πιο πραγματιστικός. Όλοι μιλούν για την περιθωριοποίησή τους στα προγράμματα σπουδών και για το μικρό ενδιαφέρον που ξυπνούν στους νέους. Και εάν αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι ανησυχητική, δεν είναι τόσο λόγω της υποτιθέμενης αδιαφορίας των νέων αλλά λόγω των σκοτεινών συμφερόντων από ορισμένες εξουσίες που αποσκοπούν στη μετατροπή αυτών των γνώσεων σε κάτι το πολυτελές και ξένο προς την αγορά.
Πιστεύω ότι η κοινωνία μας οφείλει να πάρει στα σοβαρά τον προβληματισμό για την σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα του Ανθρωπισμού. Θα μπορούσαμε να δώσουμε πολλούς λόγους για να υποστηρίξουμε την παρουσία αυτής της στάσης ζωής στον κόσμο, αλλά τώρα θα αναφερθώ μόνο σε έναν που θεωρώ αρκετό για να δικαιολογήσει όλους τους υπόλοιπους. Ο Ανθρωπισμός έχει λόγο για να είναι ουσιώδης στον σύγχρονο κόσμο μας, διότι από τον Ανθρωπισμό εκπηγάζει το ήθος, θεμελιώδες συστατικό της προόδου. Μια πρόοδος χωρίς ήθος θα σήμαινε το χάος. Πιστεύω ότι, για να το αντιληφθούμε, αρκεί να στρέψουμε μια στιγμή το βλέμμα μας προς τα εργοστάσια της Ανατολής, όπου παιδιά-σκλάβοι φτιάχνουν τα αθλητικά παπούτσια Nike, ή προς τις εκτελέσεις της Παρασκευής στην κεντρική πλατεία του Ριάντ, πρωτεύουσας της πάμπλουτης Σαουδικής Αραβίας.
Μια πρόοδος χωρίς ήθος σημαίνει το χάος, και αρμόζει στον Ανθρωπισμό να καλλιεργήσει το ήθος όχι ως δογματική επιβολή αξιών – όποιες κι αν είναι αυτές – αλλά ως κριτική και υπεύθυνη άσκηση της ελευθερίας. Αρμόζει στον Ανθρωπισμό να αποκόψει το ήθος από τους απατηλούς και πολύπλοκους δεσμούς του με την καθεστηκυία ηθική – όποια κι αν είναι αυτή- και να του ξαναδώσει την ιδιότητα του δημιουργικού και ανοιχτού εγχειρήματος, της βαθιά ιδιωτικής και εσωτερικής προσπάθειας· να μας μυήσει και να μας εκπαιδεύσει σε μιαν άσκηση σκέψης που να μας οδηγεί να βρούμε λόγους για να προτιμήσουμε μια συμπεριφορά από μιαν άλλη και να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι λόγοι αυτοί δεν είναι κάτι υπερβατικό, αλλά έμφυτο στον άνθρωπο. Από αυτήν την προσωπική και σταθερή αμφισβήτηση των πάντων, από αυτή την οπτική ελευθερίας, το ήθος είναι ένας αγώνας που πάντα ξαναρχίζει: γι’ αυτό χρειάζεται τον Ανθρωπισμό.
Ξανά και ξανά, ακούμε να επαναλαμβάνεται συνεχώς η κοινοτοπία της «κρίσης αξιών». Δεν υπάρχει τέτοια τραγωδία: το πραγματικά πολύτιμο στις αξίες είναι η αιώνια «κρίσιμη κατάσταση» που τις διακατέχει. Οι αξίες δεν εξαφανίζονται διότι δεν εκπληρώνονται οι καλύτερες προσδοκίες τους, αλλά, μάλλον, διότι ξεχνούμε την ίδια τη προσδοκία. Το πραγματικά ανησυχητικό θα ήταν μια μέρα να αποκτήσουμε την πεποίθηση ότι οι αξίες έχουν πια θριαμβεύσει, ότι έχουν θεμελιωθεί οριστικά ή ότι η ιδανική αυτή κατάσταση υπήρξε στο παρελθόν και ότι τη χάσαμε για πάντα. Γι’ αυτό είναι απαραίτητες οι Ανθρωπιστικές επιστήμες· γι’ αυτό είναι απαραίτητη η ιστορία, η φιλοσοφία, η φιλολογία και οι τέχνες· για να υπερασπιστούμε την κριτική και εποικοδομητική στάση ζωής, για να υπερασπιστούμε τη σκέψη.
Ποιο είναι το πρώτο που σπεύδει να εξαλείψει οποιοδήποτε ολοκληρωτικό καθεστώς; Την ελευθερία σκέψης και έκφρασης. Ποιες θα ήταν, αλήθεια οι προθέσεις ενός συστήματος που θα υπερασπιζόταν τη παύση της καλλιέργειας αυτών των αξιών και στάσεων στα παιδιά και στους ενήλικους; Σε τι είδους Ανθρωπότητα θα επιθυμούσε να κυβερνήσει ένα σύστημα με τάση να περιορίζει προοδευτικά τον ουμανιστικό αυτό χώρο;
Αρνούμενοι τις ανθρωπιστικές επιστήμες, αφήνουμε τον δρόμο ελεύθερο για τον νόμο του πιο ισχυρού, για να διατάζουν οι πιο δυνατοί και οι πιο αδίστακτοι πάνω σε αμαθείς και ανήμπορες μάζες. Αυτή είναι, κατά βάθος, η επιθυμία όσων σήμερα χαράζουν σταθερές δομές εξουσίας για να εμποδίσουν την ανάπτυξη στους λιγότερο ευνοημένους, όσων τροφοδοτούν με υποκρισία μια βιομηχανία όπλων που μετατρέπει τους μεγαλύτερους πόρους του κόσμου σε πλούσια οφέλη για λίγους, όσων αρνούνται την αξιοπρέπεια και τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς τις παραμικρές τύψεις. Αυτή είναι η επιθυμία της επονομαζόμενης Λέσχης Μπίλντερμπεργκ, του πιο ισχυρού σκοτεινού λόμπυ στον κόσμο, εκείνων που έχουν ως στόχο τους να υπονομεύσουν την αυτονομία και την κυριαρχία όλων των χωρών και να σκλαβώσουν οικονομικά όλη την ανθρωπότητα.
Από τα στοιχεία που δίνει ο ΟΗΕ, βγάζουμε το συμπέρασμα ότι οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες ξεπερνούν κατά είκοσι φορές τα χρήματα που η FAO υπολογίζει ως απαραίτητα για την εξάλειψη της πείνας στον κόσμο· ότι όσα ξοδεύουμε σε στρατούς σε τρεις μέρες θα ήταν αρκετά για να φροντίσουμε τα τρία εκατομμύρια των ανθρώπων που κάθε χρόνο πεθαίνουν από AIDS, κυρίως στην Αφρική. Αλλά, παρ’ όλο το προφανές του πράγματος, ούτε το ένα ούτε το άλλο γίνεται. Αρνούμαστε στη FAO 50 δισεκατομμύρια δολάρια για να απαλλαγούμε από την πείνα και «επενδύουμε» 200 δισεκατομμύρια μόνο για να θέσουμε σε ισχύ τον πόλεμο πετρελαίου στο Ιράκ. Και αν πρέπει να γίνουν περικοπές στον προϋπολογισμό, γίνονται από την εκπαίδευση· και αν πρέπει να γίνουν περικοπές στην εκπαίδευση, γίνονται από τις Ανθρωπιστικές επιστήμες.
Στο μεταξύ, τα παιδιά δουλεύουν ακόμα στα ορυχεία και στα εργοστάσια, οι φτωχές χώρες πληρώνουν τις πλούσιες για αποπληρωμή δανείων επτά φορές περισσότερο από αυτό που δέχονται ως βοήθεια για την ανάπτυξή τους, και μια χούφτα πενήντα εταιρείες διαχειρίζεται μια περιουσία μεγαλύτερη του συνολικού εθνικού προϋπολογισμού εκατόν εξήντα χωρών της γης.
Η ισότητα, η δημοκρατία και η ενεργή ζωή του πολίτη εξακολουθούν να είναι επαναστατικές ιδέες, και όσοι τις υπερασπίζονται σήμερα, όσοι υπερασπίζονται σήμερα την καλλιέργεια του ήθους και των Ανθρωπιστικών επιστημών, υπερασπίζονται χωρίς καμία αμφιβολία την ελευθερία του ανθρώπου, την αξιοπρέπεια άλλων, αγέννητων ακόμη, καθώς και τη μελλοντική τους δυνατότητα να γνωρίσουν έναν αλλιώτικο κόσμο, μια αρμονία διαφορετική από το απλό αποτέλεσμα του εξαναγκασμού και της εξαπάτησης. Γι’ αυτό τον λόγο, έστω και γι’ αυτόν μονάχα, είναι απαραίτητες οι Ανθρωπιστικές επιστήμες.
Ευχαριστώ πολύ.


Η ομιλία έγινε σε άπταιστα ελληνικά...

19 σχόλια:

Greek Rider είπε...

Αγαπητή Ελένη, το θέμα που θίγεις νομίζω δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο και κεντρικό.

Το ίδιο έγραφα πρόσφατα ότι κάνει και η Exxon Mobil επενδύοντας 100 εκ δολάρια σε φιλανθρωπίες για το περιβάλλον και 25 δις δολάρια σε ανάπτυξη υδρογονανθράκων.

Οι ανθρωπιστικές σπουδές είναι ένα θέμα που έχει τεθεί στο εξωτερικό εδώ και πάνω από 10 χρόνια με αφορμή την αύξηση της ζήτησης των σπουδών για οικονομικά και διοίκησης επιχειρήσεων.

Η χρεωκοπία των ανθρωπιστικών σπουδών είναι ουσιαστικά η χρεωκοπία της ίδιας της κοινωνίας και προμήνυε το τι θα επακολουθούσε.

Στο γνωστό βιβλίο:"Ποιος σκότωσε τον Όμηρο" (Εκδόσεις Κάκτος) αναλύεται ακριβώς αυτό (και άλλα όπως "ποιος χρειάζεται τους Έλληνες").

Ο αριθμός των φοιτητών των Λατινικών (ενδεικτικά) έπεσε στις ΗΠΑ κατά 90% τα τελευταία 50 χρόνια. Το 1994 από το 1εκ πτυχία μόνο τα 600 ήταν σε Κλασικές Σπουδές.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότερες κοπέλες στα καλλιστεία δηλώνουν πτυχιούχοι μάρκετινγκ!

Το ίδιο συμβαίνει βέβαια για τις άλλες ανθρωπιστικές σπουδές. Στο τμήμα φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών στην ιστοσελίδα του γράφει ότι η σχολή δεν οδηγεί επαγγελματικά πουθενά!!

Ο κόσμος της θεωρίας δεν έχει με λίγα λόγια ρόλο ύπαρξης στο σημερινό κόσμο που όλα μετριούνται με τις πωλήσεις.

Γι'αυτό κρίνω αναγκαίο να υπάρξει διεθνώς μια προσπάθεια ανασύνταξης του χώρου των ανθρωπιστικών σπουδών. Χωρίς στοχασμό ακόμη και η ανάπτυξη προσανατολίζεται στο άτοπο.

μαριάννα είπε...

Να τους χαίρεσαι τους φίλους σου Ελένη μου! Άλλωστε δείξε μου τους φίλους σου, να σου ποιά είσαι, λέει ο σοφός λαός μας.
Εξαιρετική η ομιλία του κ. Ολάγια, άπταιστα τα ελληνικά του, αλλά και το περιεχόμενο. Τα στοιχεία που παραθέτει, συγκλονιστικά, όχι πως δεν τα φανταζόμασταν, αλλά άλλο να τα βλέπεις κι άλλο να τα υποθέτεις.
Συμφωνώ πέρα για πέρα για την ανάγκη υποστήριξης των ανθρωπιστικών επιστημών, οφείλω να πω ότι δεν είμαι και πολύ αισιόδοξη. Προσπαθώ να φανταστώ τί θα ήταν αυτό που θα μπορούσε να ταρακουνήσει τα σύγχρονα νερά, αλλάζοντάς τους κατεύθυνση και δεν μου έρχεται κάποια φαεινή. Το μόνο που ελπίζω είναι ότι η ιστορία δείχνει πως όταν φτάνουμε στο απροχώρητο κάποιο θαύμα γίνεται και αλλάζει η κατάσταση και σώζεται ο κόσμος.

Το λεξικό του κ. Ολάγια το έχω αγοράσει από τα Χριστούγεννα και το έχω παρουσιάσει στο μπλογκ μου. Το βρίσκω εξαιρετικό, θαυμάσια ενημερωμένο, με λεπτομέρειες σημαντικές και χρησιμότατες.

Έχω να κάνω δύο επισημάνσεις.

Η μία ότι είναι τυπωμένο για νέους με μάτι αετίσιο, γιατί τα γράμματα είναι εκνευριστικά αχνά και είναι πολύ κρίμα. Δηλαδή εγώ το ανοίγω μόνο αν δεν βρω στο νετ αυτό που ψάχνω. Τώρα αυτό είναι θέμα της έκδοσης, αλλά το λέω μήπως το δει κανείς γιατί δεν είμαι η μόνη που γκρινιάζω. Να φανταστείς ότι αν τυπωθεί κανονικά το ξαναγοράζω ευχαρίστως.

Και το δεύτερο είναι ότι λείπουν βασικές πόλεις και μάλιστα θα πρότεινα να τις βάζουν σε παράρτημα μαζί με κάθε κύριο όνομα. Κάτι που είναι πολύ εύχρηστο. Για παράδειγμα λείπει η πόλη Στρασβούργο, η πόλη Μόναχο, ενώ έχει τη Μέκκα. Λείπει η Νάπολη ενώ έχει τη Βενετία και τη Φλωρεντία.

Αυτά όμως είναι τα ελάχιστα μπροστά στην αξία του Λεξικού, σε σχέση με την πληρότητά του.
Είναι απίστευτα ενημερωμένο και εξαιρετικά πλούσιο σε εκφράσεις και λέξεις της ζωντανής, σύγχρονης γλώσσας.

Κι αν θες Ελενάκι μου ρώτα τον κ. Ολάγια αν κοντεύει το ισπανο-ελληνικό... ;)

Να είσαι καλά για την παρουσίαση και να μεταβιβάσεις εγκάρδιους χαιρετισμούς!

tractatus είπε...

Για τον Pedro Olalla


Ελένη,


Προσπάθησα να καταλάβω τον Pedro Olalla αλλά κάτι δε μου έβγαινε με το περιεχόμενο των ανθρωπιστικών επιστημών. Σε όλη μας τη ζωή ακούμε για αξίες, τιμή, αξιοπρέπεια, σοφία, σεβασμό, ελευθερία, δημοκραατία, πατρίδα, θρησκεία, πολιτισμό κλπ, κλπ.


Φοβάμαι πως οι λέξεις χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο δεν λένε την αλήθεια. Τρελαίνομαι όταν βλέπω τις ίδιες λέξεις να χρησιμοποιούν οι κάθε είδους δικτάτορες, βασανιστές, εκμεταλλευτές, κεφαλαιοκράτες... οι ναζί π.χ. τις ίδιες αξίες (τιμή, δόξα, πνεύμα…) πρόβαλλαν! Οι Αμερικανοί προσθέτουν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα όταν σχεδιάζουν τη καταπάτησή τους. Τα κάθε είδους ιερατεία των θρησκειών τα ίδια μας πλασάρουν ως δήθεν θεϊκές εντολές! Οι χίτες και οι εθνικόφρονες ομοίως στον εμφύλιο δολοφονούσαν για την τιμή της πατρίδος, της θρησκείας και της οικογένειας και δυστυχώς πολλοί ήταν οι τότε δεσποτάδες, πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι, δάσκαλοι, λογοτέχνες, κοινωνικοί λειτουργοί κ.α.(ανθρωπιστικές επιστήμες βλέπεις…) που βρήκαν εθνοσωτήριες τις δολοφονίες αυτές!


Τελικά μάλλον οι λέξεις χάνουν κάθε νόημα. Αν δεν έχουν συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς και συγκεκριμένη στάση για το ποιος είναι ο εχθρός που καταπατά τις αξίες που πρεσβεύεις, δεν γίνεται τίποτα κατανοητό. θα ήθελα να μας έλεγε όχι ηθικές ή ηθικολογικές γενικολογίες αλλά με ποιους πάει και ποιους αφήνει.;


Για παράδειγμα είναι υπέρ της ελευθερίας του ιδιωτικού επιχιερείν; Θεωρεί «αξία» την αρχή της «άκρως ανταγωνιστικής οικονομίας της αγοράς» που ήδη θεσπίστηκε με την τελευταία συνθήκη της ΕΕ; Τις «αξίες» της ελευθερίας κίνησης προσώπων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών, κεφαλαίων; Την πολιτική δημοκρατία χωρίς την οικονομική δημοκρατία (που προϋποθέτει ότι οι παραγωγοί - εργαζόμενοι είναι οι ιδιοκτήτες του πλούτου που παράγουν και όχι οι διαχρονικοί σφετεριστές του); Αν πει ναι σε μερικά από αυτά θα με βρει σφόδρα εχθρό και αντίπαλο γιατί τέτοιες «ανθρωπιστικές αξίες» μπορεί να μην είναι και τόσο ανθρωπιστικές.


Όταν οι λέξεις αποκόπτονται από το περιεχόμενο μπορεί και να αντιστραφεί το νόημα… Να κατατάξω π.χ. τις σπουδές διαχείρισης και διεύθυνσης ανθρώπινου δυναμικού στις ανθρωπιστικές σπουδές; Όμως στον καπιταλισμό μετατρέπονται σε ότι πιο αντιδραστικό υπάρχει αφού είναι σπουδές εξιδανίκευσης της εκμετάλλευσης των ανθρώπων (και της ρυμούλκησης της κοινωνίας σε συγκεκριμένους στόχους των κυρίαρχων τάξεων π.χ. οι Αμερικανοί ήταν αναφανδόν υπέρ του βομβαρδισμού του Ιρακ μετά από απίστευτα έντονη χρήση των τεχνικών διαχείρισης της κοινής γνώμης). Και όμως θα μπορούσαν οι ίδιες σπουδές με άλλο κοινονικο-οικονομικό καθεστώς να είναι πραγματικά μια αξία και ένα εργαλείο ανάπτυξης των ανθρώπων στην εργασία, την πολιτική και την κοινωνία. Ας μη μιλήσουμε βέβαια για την κοινωνιολογία, την ιστορία και την φιλοσοφία ως εργαλεία ανατροπής του συστήματος… ούτε ψύλλος στον κόρφο τους! Ο Pedro Olalla απουσιάζει από τέτοια περιεχόμενα. Για να μην τον αδικώ ίσως είχε κατά νου κάτι αλλά δεν το είπε.


Άρα δεν μπορούμε να μιλάμε γενικά για αξίες, φιλοσοφία, ανθρωπιστικές επιστήμες κλπ. Δεν έχει νόημα όπως δεν έχει νόημα καμία ελευθερία αν δεν αναφέρει για ποιους είναι, τι περιέχει και από ποιους στερεί την ελευθερία να επιβάλλουν ανελευθερία.


Μπορεί να στεναχωρήσω μερικούς φίλους αλλά δεν κατανοώ τις λέξεις χωρίς περιεχόμενο. Ούτε, πολύ περισσότερο, θεωρώ αυτονόητο το περιεχόμενο, ίδιο παντού και πάντα, αναλλοίωτο το χρόνο και τα συστήματα κλπ. Θυμάστε στην ανάρτηση «Διαφορετικότητα, διακρίσεις και δημοκρατία» που λέγαμε ότι η δημοκρατία στο εσωτερικό της αλλάζει αενάως και ότι σε κάθε ιστορική στιγμή προσδιορίζεται συγκεκριμένα και με συγκεκριμένο (ταξικό, κοινωνικό, πολιτικό) περιεχόμενο;;;; υπήρχε λόγος που το λέγαμε...


Τέλος ο ομιλητής δεν είπε τίποτα για τις αιτίες των παρατηρήσεών του. Δεν είναι δυνατόν τουλάχιστον να μη γνωρίζει ιστορία και να μη ξέρει ότι τα αρνητικά φαινόμενα που σημειώνει για τις ανθρωπιστικές επιστήμες είναι ολόιδια σε όλα τα συστήματα και τις αυτοκρατορίες σε περίοδο παρακμής. Ότι ανθούν σε περίοδο που εξαντλήθηκαν τα ιδανικά και έχουν περάσει στην συντήρηση και την με κάθε θυσία διαιώνηση της ύπαρξής τους.


Τότε δεν έχουν ανάγκη από κανένα ιδανικό και διαθέτουν τη δύναμή τους για την στενή αναπαραγωγή του συστήματος. Κάθε επιστήμη, κοινωνική έρευνα και σπουδή που δεν είναι ελεγχόμενη και υποταγμένη στην εξυπηρέτηση δικών τους στενών κερδοσκοπικών σκοπών πνίγεται. Ακόμη και τη δια βίου μάθηση και εκπαίδευση να δείτε, ακόμη και τις έρευνες των πανεπιστημίων που υποτάσσονται στους χρηματοδότες και «χορηγούς» να δείτε, όλα είναι ελεγχόμενα. Πως θα γίνουν ανεξάρτητες οι ανθρωπιστικές επιστήμες έτσι και πως θα παίξουν το ρόλο τους όταν και τα πανεπιστήμια είναι πλέον προέκταση της εξουσίας που καταπνίγει κάθε ανθρωπιστική επιστήμη; Μήπως με χορηγίες της κόκα κόλα θα ερευνήσουμε την καταστροφή των αξιών από τις πολυεθνικές;;;


Συνεπώς δεν αρκεί να θρηνούμε γενικά για την πτώση των ανθρωπιστικών επιστημών.


Στέργιος

tractatus είπε...

Συγνώμη…

Ξαναδιαβάζοντας τον Pedro Olalla βλέπω ότι ήμουν αυστηρός ίσως και άδικος στη κριτική μου. Πράγματι έχει κοινωνικές αναφορές στις αξίες που επικαλείται έστω και αν απέχει από δικές μου απαιτήσεις. Αυτή η διαφορά δε λέει τίποτα.


Απολογούμενος θέλω να πω ότι «τα πήρα στο κρανίο», αδίκως, γιατί τελευταία μου έκαναν το κεφάλι καζάνι με την «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη» που δήθεν θα σώσει τον κόσμο μέσω της ανθρωπιστικής διάστασης αξιών που θα δώσουν οι εταιρείες με πρώτες τις πολυεθνικές! Είχα ακούσει και κάποιους καθηγητές με τέτοιες μπαρούφες και κάποιους Επίτροπους… όλοι για αξίες μιλούσαν, για κοινωνικές επιστήμες, για κοινωνική ευαισθησία(!!!) στη φτώχεια κλπ, κλπ. Ε, κάπου ήθελα να ξεσπάσω…


Οι διαφορές μου μικραίνουν με τον Pedro Olalla στις βασικές αιτίες και στη λύση. Αλλά αυτό είναι συζητήσιμο σε ανθρώπους που δεν είναι απέναντι αλλά στην ίδια πλευρά της μάχης.


Στέργιος

katerina είπε...

Ελένη μου καλημέρα.
Με γεια την ανακαίνιση στο blog. Μου αρέσει πολύ.

Τωρα επί της ουσίας της ανάρτησης.

Να κάνω πάλι τον δικηγόρο του διαβόλου;;;
Ελένη μου, ασφαλως και χρειάζονται οι ανθρωπιστικες σπουδες. Αλλά όταν οι σπουδες τουλαχιστον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης γίνονται με στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση, όταν στην Γερμανία για την οποια τουλάχιστον το ευρωπαικο δίκτυο Euredicy έχει στοιχεία επικαιροποιημενα και αυτά δειχνουν ότι οι αποφοιτοι των ανθρωπιστικων σπουδων αμοιβόνται κατα μέσο όρο με το 1/3 των αμοιβών των αποφοιτων των θετικων και τεχνολογικών επιστημών, θα παρακάμψεις την αγορά;;;
Θα πριμοδοτείς ως Κράτος τις ανθρωπιστικές σπουδές χωρίς να μπορείς να προσφέρεις μια minimum επαγγελματική αποκατάσταση;;;
Μήπως αυτό είναι ένας ελιτισμός παλιας κοπής;;;

tractatus είπε...

Ξεκινώ απο την Κατερίνα αλλά θα επανέλθω φυσικά στη συζήτηση.

Κατερίνα μου η αγορά εργασίας είναι σπουδές; η εξειδίκευση είναι σπουδές; σαν να ξεκινάς απο λάθος αφετηρία μου φαίνεται....μήπως αυτή η εγγρήγορση του συνήγορου σε κάνει να μη βλέπεις οτι κατ'αρχήν οι σπουδές είναι και ήταν απο τις αρχές του 20ου αιώνα διεπιστημονικές; μήπως οι θετικές επιστήμες είναι ελίτ ακριβώς γιατί αποκλείουν την σκέψη που προηγείται της εφαρμογής κι επομένως της έρευνας αν και γιατί χρειάζεται η συγκεκριμένη ανάγκη; Η φιλοσοφία των επιστημών δεν σου λέει τίποτα; Οι αξίες της σημερινής εποχής σε σχέση με το χρόνο και την τεχνολογία, τη χρήση των Η/Υ, των ΜΜΕ, της απαξίωσης της πολιτικής, της ιδιοτέλειας και της επιχειρηματολογίας....δεν σου λέει οτι κάτι λείπει...κάτι υποχωρεί απο το επίπεδο σπουδών; Δλδ η τριτοβάθμια τι είναι ΙΕΚ μήπως; τεχνική κατάρτιση μήπως; μηχναιστική παραγωγή επαγγελμάτων μήπως; Σαν να παρασύρεσαι απο κεκτημένη ταχύτητα φιλενάδα στα θέματα παιδείας....και ίσως όχι μόνον....Προσωπικά ποτέ δεν λειτούργησα ως δέκτης της αγοράς με την ευρεία έννοια...προτιμώ πάντα τις μειοψηφίες...άλλωστε αυτές άλλαξαν τον κόσμο.

tractatus είπε...

greek rider έχεις δίκιο σε όσα επισημαίνεις. Ισως θα έπρεπε μέσα απο τα blog να ανοίξει μια συζήτηση για τις ανθρωπιστικές σπουδές που να θίγει τόσο το επίπεδο που γίνονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και παγκοσμίως όσο και το πώς μπορούν να ενταχθούν μαθήματα στα ΑΕΙ σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης που παράλληλα με τις σπουδές θα καλλιεργούν και θα εισάγουν τον μαθητή -φοιτητή σε θέματα ανθρωπιστικών σπουδών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι ο αυριανός πτυχιούχος θα είναι πολίτης του κόσμου και ως τέτοιος θα κληθεί να συνεργαστεί, να δράσει και να προσφέρει πέρα απο τα στενά όρια της πατρίδας του.

Αλλωστε και το ίδιο το κείμενο επισημαίνει:
"Η ισότητα, η δημοκρατία και η ενεργή ζωή του πολίτη εξακολουθούν να είναι επαναστατικές ιδέες, και όσοι τις υπερασπίζονται σήμερα, όσοι υπερασπίζονται σήμερα την καλλιέργεια του ήθους και των Ανθρωπιστικών επιστημών, υπερασπίζονται χωρίς καμία αμφιβολία την ελευθερία του ανθρώπου, την αξιοπρέπεια άλλων, αγέννητων ακόμη, καθώς και τη μελλοντική τους δυνατότητα να γνωρίσουν έναν αλλιώτικο κόσμο, μια αρμονία διαφορετική από το απλό αποτέλεσμα του εξαναγκασμού και της εξαπάτησης."

tractatus είπε...

γητεύτρια σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Γνωρίζω οτι αγόρασες το λεξικό γιατί το αναφέρω στο κείμενο στο σημείο που λέω για το λεξικό και το σημειώνω με link. Θα μεταφέρω στο Perdro όσα γράφεις για το λεξικό...καλύτερα θα του πώ να διαβάσει τις παρατηρήσεις όλων και να απαντήσει αν θέλει σε κάποιες...

Για το μέλλον των ανθρωπιστικών σπουδών θα έλεγα οτι μια πρότασή μου είναι αυτή που αναφέρω και στον greek rider μέσα δλδ στο σχολείο να αρχίσει η δουλειά...γιατι πάντα απο εκεί ξεκινάνε οι αλλαγές...ακόμα κι εκεί που είμαστε τώρα μέσα απο το σχολείο φτάσαμε....Η Καλομοίρα είναι αποτέλεσμα τόσο reality όσο και παιδείας....ποιό έφερε το άλλο πρώτα δεν ξέρω....μοιάζει σαν τη κότα με το αυγό....

Φυσικά δεν έχω τίποτα με τη...Καλομοίρα....αλλά το πρότυπο με ενοχλεί....

tractatus είπε...

Στέργιο ο πρώτος σου σχολιασμός είναι πράγματι πολύ αναλυτικός και θα έλεγα με σωστές επισημάνσεις. Δεν ξέρω αν τα είχες πάρει στο κρανίο απο αλλού αλλά καταλαβαίνω τι λες έστω κι αν στο δεύτερο σχόλιό σου όπως διαπιστώνεις κι εσύ μάλλον αδίκησες τον συγγραφέα γιατί μίλησες εφ' όλης της ύλης και μάλλον προκατειλημμένα αλλά τάχει αυτά καμιά φορά η κριτική...ίσως τα έχει πάντα...επιρροές και κατά συνέπεια και ταυτίσεις....
Επειδή ο Pedro θα απαντήσει καλύτερα θα τον καλέσω να παρέμβει αν το επιθυμεί κι εκείνος...και βλέπουμε. Η αλήθεια είναι οτι θα κρατήσω το post έτσι ώστε να γίνει συζήτηση μιάς και το θέμα με ενδιαφέρει και νομίζω οτι θα ενδιαφέρει κι άλλους ή τουλάχιστον θα τους προβληματίσει.
Σ'ευχαριστώ πάντως για τα σχόλιά σου τα οποία μεταφέρω με την δική μου ταυτότητα εξαιτίας του οτι στο blog δεν γράφουν ανώνυμα...συγχωρέστε μου αυτή την ιδιομορφία αλλά νομίζω οτι έτσι διακρίνω καλύτερα το profile των συνομιλητών...διαβάζοντάς τους δλδ δικά τους κείμενα

Homo Sapiens είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Homo Sapiens είπε...

Καλημέρα Ελένη,

Το θέμα της ανάρτησης αποτελεί ένα από τα κρισιμότερα αντικείμενα του ακαδημαϊκού προβληματισμού στις μέρες μας.
Ξεκινώ από μία σταθερά στην κουβέντα: η αξία των ανθρωπιστικών σπουδών είναι αναλλοίωτη, αδιαπραγμάτευση και αμετάβλητη στο χρόνο. Βέβαια, η συζήτηση ξεκινά όταν μετατοπίσουμε το ενδιαφέρον μας από την αξία των σπουδών και τα ωφελήματα της διαδικασίας της μάθησης για τη συγκρότηση του αξιακού μας συστήματος (ως άτομα και ως κοινωνία) στην αξία του "πτυχίου". Εδώ, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα δεδομένα. Ο συρμός της εποχής απαιτεί διαρκώς μεγαλύτερη εξειδίκευση, ειδικότερα σε επιστημονικά - επαγγελματικά πεδία διαμετρικά αντίθετα από αυτά των θεωρητικών/ανθρωπιστικών σπουδών. Λίγο έως πολύ γνωστά τα πράγματα: ανάγκες αγοράς εργασίας, χαμηλή ζήτηση αποφοίτων ανθρωπιστικών σπουδών κτλ κτλ.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, προσωπικά δεν αντιμετωπίζω τα πράγματα μονολιθικά. Προσπαθώ να έχω μία περισσότερο ρεαλιστική, πραγματιστική αντίληψη, μία κατά κάποιο τρόπο μέση λύση, που μάλλον είναι και η περισσότερο ορθολογική (μάλλον, δεν είμαι σίγουρος).Έτσι, δίχως να παραβλέπω την ουσιαστική αξία των ανθρωπιστικών σπουδών, ειδικότερα στη σύγχρονη πραγματικότητα του "απο-ιδεαλισμού" (συγγνώμη για τον νεολογισμό¨:)), δεν μπορώ και να παραγνωρίσω τις σύγχρονες συνθήκες διαμόρφωσης της αγοράς εργασίας.

Οπότε, θέτω στην κουβέντα δύο ζητήματα που -μάλλον- ανάγονται στο πεδίο της εκπαιδευτικής πολιτικής: α) πλαισίωση όλων των επιστημονικών πεδίων με αντικείμενα ανθρωπιστικού (επιστημονικού) ενδιαφέροντος, ώστε παράλληλα με την επιστημονική εξειδίκευση να αναπτύσσεται η ηθική και αξιακή διάσταση του επιστήμονα, που τόσο λείπει από τον σύγχρονο επιστημονικό κόσμο.
β) εξορθολογισμός της κατανομής των υποψήφιων φοιτητών στα πανεπιστήμια. Αναμφίβολα, το σημερινό αναποτελεσματικό και ανορθολογικό σύστημα παράγει στρεβλώσεις και αγνοεί τις συνθήκες στην αγορά εργασίας. Δίχως, μία τέτοια προοπτική και χωρίς τη διασφάλιση της επαρκούς χρηματοδότησης των αντίστοιχων πανεπιστημιακών σχολών (αλήθεια μας έχουν πει πώς ακιβώς νοείται η αξιολόγηση σε αυτού του είδους τα τμήματα), το δημόσιο πανεπιστήμιο θα συμβάλει στη διαρκή υποβάθμιση και υποτίμηση των ανθρωπιστικών σπουδών..

Αυτά ως πρώτες, αυθόρμητες σκέψεις :)

tractatus είπε...

Πασχάλη, θα συμφωνήσω με το σχόλιό σου και τις προτάσεις σου. Αργησα να σου απαντήσω γιατί ο συγγραφέας του κειμένου μου έχει υποσχεθεί οτι θα συμμετάσχει στη συζήτηση και αναμένω και τη δική του παρέμβαση. Οπότε θα επανέλθω. Για μένα το ζήτημα των ανθρωπιστικών σπουδών είναι πράγματι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο για τις σπουδές στην Ελλάδα και φυσικά δεν αφορά μόνο την Γ/θμια εκπαίδευση....οπότε το θέμα της εξειδίκευσης που θίγεις όπως και η κατερίνα...είναι το αποτέλεσμα μιάς ολόκληρης διαδικασίας και του πώς τελικά χάνεται ένα "εφόδιο" που πέρα απο έναν εξειδικευμένο επαγγελματία προετοιμάζει και ένα αυριανό πολίτη....

Ν.Α. Λάμπης είπε...

«Η ισότητα, η δημοκρατία και η ενεργή ζωή του πολίτη εξακολουθούν να είναι επαναστατικές ιδέες.»

Πολύ ωραίος ο Πέτρος.
Αλλά κι εσύ βέβαια που μάς τόν γνώρισες.

Μήπως έχει καμμιά ...μεγαλύτερη αδερφή, έστω όχι ελληνίστρια, να γίνουμε μια μεγάλη παρέα;

Καραμούζα είπε...

Προς δικηγορομπλογκίστριες/-ες και λοιπούς κοινούς θνητούς:
ΤΩΡΑ δοκιμάζεται η δικονομική σας δεινότητα!!!

ΣΚΗΝΙΚΟ:
Η αίθουσα του Εφετείου Μονάχου
ΧΡΟΝΟΣ:
Τρέχων.
ΥΠΟΘΕΣΗ:
Δικάζονται υψηλόβαθμα στελέχη της Ζήμενς για τον μηχανισμό ΠΑΓΙΩΝ δωροδοκιών της εταιρείας.
ΠΡΟΣΩΠΑ:
Οι ως άνω ως κατηγορούμενοι, Πρόεδρος, 4 ακόμα δικαστές, Εισαγγελέας, Γραμματέας. Ακροατήριο.
ΣΚΗΝΗ:
Εξέταση του κατηγορούμενου Σίκατζεκ για δωροδοκίες στην Ελλάδα.

ΕΡΩΤΗΣΗ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ:
.................................. {Βρείτε την! Για κουίζ πρόκειται ! }
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΙΚΑΤΖΕΚ:
"Beides, Herr Staatsanwalt, beides!"
Για τους μή γερμανομαθείς:
"Και τα δύο, κ. Εισαγγελέα, και τα δύο!"

still-elate είπε...

...εν μεσω ...απάνθρωπων εξετάσεων σε ανθρωπιστικό αντικείμενο....

εχεις μια πρόσκληση!!!

;-)))

Κούκος είπε...

Ελένη,
μπράβο στο φίλο σου για την εξαιρετική ανάλυσή του, μπράβο και σε σένα που έχεις τέτοιους φίλους!

Εξερευνητής είπε...

Ανθρωπιστικές επιστήμες;;;;;;;;
Δηλαδή;;;;;;;;;;;;;
Υπάρχουν και απάνθρωπες ....τοιαύτες;;;;

Γιάααα 'ξηγηθείτε καλλίτερα !!!!!!!!!

Ήταν π.χ. ανθρωπιστική επιστήμη η τοιαύτη του αείμνηστου Μένγκελε και απάνθρωπη η του κατάπτυστου Αρχιμήδους;;;

"Αρχή σοφίας, ονομάτων επίσκεψις".

Στέλιος είπε...

Ελένη λείπεις? Τόσες μέρες χωρίς νέα ανάρτηση?

tractatus είπε...

Χάρηκα που σε αρκετούς απο εσάς άρεσε το κείμενο. Ο Pedro έχψει διαβάσει τα σχόλιά σας. Δεν έχει απαντήσει μέχρι σήμερα αλλά ίσως κάποια στιγμή γίνει κι αυτό. Ελειψα μερικές μέρες οπότε επιτρέψτε μου να προχωρήσω πλέον σε άλλη ανάρτηση και λόγω πια του ότι το καλοκαίρι μπήκε και πρέπει να το χαιρετήσω οπως του
αξίζει...