Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2008

Το θέαμα του πολιτεύματος

H τέχνη χειραγώγησης του πολιτικού συστήματος εγκαινιάστηκε στις ΗΠΑ αλλά πλέον είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο και διάχυτο μηχανισμό εικόνων και ιδεών που παράγει και ρυθμίζει τον δημόσιο λόγο και τη κοινή γνώμη, χρησιμοποιώντας ως κύριο όπλο το θέαμα.

Ένα θέαμα που καταφέρνει να αφανίζει κάθε ενδιαφέρον για συλλογικότητα και επικοινωνία –περιορίζοντας το άτομο στο υποκείμενό του μπροστά σε βιντεοκάμερες που αποφασίζουν γι' αυτό χωρίς αυτό - από τον τρόπο που θα φάει ή θα ντυθεί μέχρι τον τρόπο που θα σκεφτεί.

Είναι αλήθεια ότι έχουν προυπάρξει άλλοι πολυάριθμοι μηχανισμοί διαμόρφωσης κοινής γνώμης αρκετά πριν τα ΜΜΕ και, κυρίως, τη τηλεόραση. Η διαφορά έγκειται στα εργαλεία που χρησιμοποιούν τα σύγχρονα ΜΜΕ και εκεί δεν υπάρχει μέτρο σύγκρισης. Όπως λέει ο Debord, στην κοινωνία του θεάματος μόνο αυτό που φαίνεται υπάρχει, και τα μεγάλα media έχουν κατά κάποιον τρόπο τον μονοπωλιακό έλεγχο της εικόνας που παρουσιάζεται στον γενικό πληθυσμό.

Γι’ αυτό και ο προεκλογικός λόγος εστιάζει σχεδόν αποκλειστικά στο φαίνεσθαι των υποψηφίων, στον σωστό συγχρονισμό και την κυκλοφορία των εικόνων αυτών που συνδυάζουν το προφίλ με τη προβολή. Κι αυτό έχει τίμημα. Υλικό και ηθικό. Και φυσικά, οι γνώστες του συστήματος το γνωρίζουν καλά και γι’ αυτό διαπραγματεύονται αναλόγως.
Σας θυμίζει κάτι που τρέχει;

Επομένως, οι πολιτικοί λειτουργούν ή τους λειτουργούν ως διασημότητες και οι πολιτικές εκστρατείες ως διαφημίσεις. Ο πολιτικός λόγος είναι ‘μπαράζ’ αντεγκλήσεων και η πολιτική συμμετοχή περιορίζεται σε αναλώσιμο είδος.

Είναι τόσο πρόσφατα όλα αυτά. Από την εποχή που ο Hobbes αντιλήφθηκε ότι για αποτελεσματική κυριάρχηση «το Πάθος στο οποίο πρέπει να υπολογίζει κανείς είναι ο Φόβος». Γι’ αυτό και το θέαμα, μολονότι, μοιάζει απολαυστικό και αθώο, δημιουργεί ‘πρότυπα’ και προκαταλήψεις και, καταφέρνει να δημιουργεί χειροκροτητές, μιμητές αλλά το κυριότερο- φοβισμένους ανθρώπους που δεν μπορούν να ορθώσουν το ανάστημά τους.

Το θέαμα του μικρού αλλά συχνού τίποτα τείνει να γίνει εθισμός που μας κοιτάει από τη κλειδαρότρυπα…

9 σχόλια:

Γιώργος Ασημακόπουλος είπε...

Γι΄ αυτό ο κομπλεξικός Σαρκοζί δεν ξεκολλάει από τις κάμερες: όσο τον δείχνουν, *υπάρχει*...

Γι' αυτό ο Καραμανλής προσέχει πολύ να μην εμφανίζεται εκεί που καίει: αν εμφανιστεί πχ ναμιλάει για το ασφαλιστικό, είνι μέρος του προβλήματος. Όσο δεν μιλάει *συγκεκριμένα* για το πρόβλημα, δεν έχει σχέση με αυτό. (Προσέξατε ότι πήγε... στην Ινδία τώρα που γίνετια πανκός εδώ; Αυτός υπάρχει ως μετα-Ολυμπιακός πρωθυπουργός, όχι ως φίλος του Ζαχόπουλου...).

Εμείς όμως τι κάνουμε;

1) Δεν πιστεύουμε αυτό που *βλέπουμε*. Σκεφτόμαστε *γιατί* μας το δείχνουν.

2) Τους γράφουμε, τους νικάμε αγνοόντας αυτό που μας δείχνουν. Πως κάναμε με τον Πρετεντέρη για την εκλογή προέδρου; Έτσι...

3) Γράφουμε. Για να καταλάβουν κι' άλλοι την απάτη του μέσου.

Μήπως ήταν καλύτερα όταν είχαμε μόνο την ΕΡΤ; Τότε όλοι ξέρανε τουλάιστον ότι τρώνε παραμύθι, χώρις που υπήρχαν κανόνες γι τον χρόνο προβολής, για τις διαφημίσεις κλπ.

Άσε που κάποια ώρα η TV έκλεινε από μόνη της... Ο απόλυτος σεβασμός στον πολίτη!

tractatus είπε...

Γιώργο, η πρόσκληση σε αυτή την εποχή είναι να επιλέγουμε...με δικό μας κριτήριο και με συνείδηση για τις δικές μας ευθύνες της όποιας επιλογής.

Grammateas είπε...

Όλα αυτά που γράφεις tractatus είναι η πικρή αλήθεια. Όσο και να μην το παραδεχόμαστε πλέον συμμετέχουμε στο προιόν ώς καταναλωτές. Το χειρότερο είναι ότι είμαστε άκριτοι καταναλωτές. Η πολιτική συγκυρία δυστυχώς δεν βοηθάει. Που είναι οι ηγέτεςαρχηγοί; Να χαραξουν βαθιές τομές. Θεωρείται ο Κωστάκης ως δύναμη μεταρρύθμισης... Βρίσκει και κάνει όμως.

tractatus είπε...

grammatea μου οι ηγέτες δεν είναι αυτοφυιείς. Αντιπροσωπεύουν την κοινωνία ακόμα κι όταν αυτή είναι σε κρίση, κάποιοι αντιστέκονται κι απο αυτούς βγαίνουν οι ηγέτες. Αξιος λαός -άξιοι ηγέτες.
Το ΘΕΜΑ εξαντλήθηκε και στις 3 εκδόσεις που έβγαλε...σου λέει κάτι αυτό;

Ανώνυμος είπε...

Εγώ πάντως φίλοι, αναρωτιέμαι συνεχώς, αν και μπλόγκερ, γιατί να αφήσουν ελεύθερο το διαδίκτυο;
Κάποιοι λένε για πείραμα αναρχισμού, αλλά μήπως το πανε για να καεί μέσω βραχυκυλώματος;
Όλα αυτά τα γράφω, γαιτί από εμπειρία, το διαδίκτυο ευτυχώς σου επιτρέπει να κάνεις ανεμπόδιστη πολιτική επικοινωνία χωρίς τις πλάτες κανενός μηχανισμού, ή σοβαρού μπάτζετ.Σε συγκεκριμένες ακόμα ομάδες εννοείται ,αλλά κάποια στιγμή θα διευρυνθεί και στην ελλάδα ο πλυθησμός των χρηστών...

Γιώργος Ασημακόπουλος είπε...

@καπιταλιστικό κουμούνι:
δεν είναι και τόσο ελεύθερο όσο νομίζουμε...

Είναι όσο ελεύθερα ήταν και τα καφενεία πριν 20 χρόνια;)

Ανώνυμος είπε...

καλό και συμφωνώ ως προς το βαθύτερη ανθρώπινη επαφή και την πραγματική επικοινωνία.
Αλλά σε ένα καφενείο, μπορούσες να παρέμβεις σε ένα χωριό, ενώ τώρα στον πλανήτη δυνητικά.

gpapoul είπε...

Το καλό με αυτά τα "φαινόμενα" (οι λεγόμενες "μόδες") που ηγεμονεύουν κατά καιρούς σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, αλλά κυρίως στις ΗΠΑ, είναι ότι μέχρι να φτάσουν εδώ και να καθιερωθούν έχουν ήδη ...ξεθωριάσει. Τουλάχιστον αυτό συνέβαινε μέχρι σήμερα που οι απόστάσεις έπαιζαν κάποιο ρόλο. Σήμερα μπορεί να εξαπλώνονται σαν "ίωση", χωρίς να σημαίνει ότι οι σύγχρονοι ρυθμοί ταχύτητας της επικοινωνίας, δεν μπορούν να αποτελέσουν κάλλιστα και ...αντιβιωτικό στην εξάπλωση τέτοιων φαινομένων.

tractatus είπε...

gpapoul αισιόδοξο το αντιβιοτικό που λές αλλά δεν είναι καθόλου απλά τα πράγματα όταν μια κοινωνία έχει συνηθίσει να βαπτίζει "αναγνωρίσιμους" μέσα απο αυτό το σύστημα.
Καπ.κουμμούνι θα συμφωνήσω με τον Γιώργο ως προς τα καφενεία αλλά σκέψου το γεγονός ότι οι bloggers οτι γράφουν -γράφεται και μπορούν να τους ξέρουν ανα πάσα στιγμή και να ξέρουν αναλυτικά τις απόψεις τους. Αυτό και έλεγχος λέγεται και ίσως είναι και το προσχέδιο μιάς νέας αγοράς Θεάματος πάλι προς όφελος κάποιων που έχουν τη δυνατότητα να μεθοδεύουν. Δεν είμαι καχύποπτη αλλά όλα αυτά είναι ένα απλό εμπόριο για όλους αυτούς που έχουν τα γένια και θέλουν και τα χτένια...